އެއްފަސްކުރުން. މިރިޕޯޓު ލިޔުނީ، 1 ޖެނުއަރީ 1999 ގައި، އަޅުގަނޑު އިލްޔާސް ހުސައިން އިބްރާހީމް، ޖަވާހިރުވާދީ މާލެ އެވެ. މި ރިޕޯޓަށް މައުލޫމާތު އެއްކުރެވިފައި ވަނީ، މިނިސްޓްރީ އޮފް އެޓޮލްސް އެޑްމިނިސްޓްރޭޝަނުން ނާއި ސެލެކްޓަޑް އައިލެންޑްސް ޑިވެލޮޕްމަންޓް ޔުނިޓުންނާއި ރާއްޖޭގެ އަތޮޅުތަކުގެ… Read more »
ދެހާސް ތޭރައިގައި ރައީސް ނަޝީގު ޑެންމާކަށް ވަޑައިގެން، “ތެދުވެ ހަރަކާތްތެރި ވުމަށް” ގޮވާލެއްވި ޖެޒްއޭޓްސް (JESUITS) ޖަމާޢަތަކީ ކޮބައިތޯ؟ ރައީސް ނަޝީދު ދައްކަވާ މިބާވަތުގެ ވާހަކަފުޅު ތަކަކީ ދިވެހިން، އަދި ވަކިން ޚާއްސަކޮށް ދިވެހި ކިޔަވާކުދިން ވަރަށް ރަނގަޅަށް ދަނެދިރާސާ ކުރަންޖެހޭނެ… Read more »
ޢިބްރާނީންގެ ރަސްކަމުގެ ފަހުގެ ތާރީޚް:
ސުލައިމާނުގެފާނު އަވަހާރަ ވުމަށް ފަހު، 931 މކ. ބަނީ އިސްރާއީލުގެ ރަސްކަން ބައިވެ ދެބަޔަކަށް ބެހިގެން ދިޔައެވެ. އިސްރާއީލީ ދައްލަތުގެ އުތުރު ސަރަޙައްދު ވެގެން ދިޔައީ، ޢިބްރާނީ ރަސްކަމަށެވެ. އެއީ އިސްރާއީލެވެ. ދެވަނަ ބަޔަކީ، ދެކުނުގައި އޮތް ޖޫދާ ރަސްކަމެވެ. މިބައި ވުމުގެ މައިގަނޑު ސަބަބަކީ، ބަނީ އިސްރާއީލުގެ ބާރަ ދަރިކޮޅުގެ މެދުގައި އޮތް ޚިލާފުތަކެވެ. އޭގެތެރެއިން އެންމެބައިބޯ، އެންމެ ވަރުގަދަ ޤަބީލާ ކަމުގައިވާ، ޖޫދާ ޤަބީލާގެ މީހުންނައި އަނެއް، 11 ޖަމާޢަތާ ދެމެދުގައި އުފެދުނު ކޯޅުންތަކެވެ. ޢިބްރާނީ ދައްލަތް ދެބަޔަށް ބައިވެގެންދިޔަ ދިއުމުގައި ޖޫދާގެ ނަންދެވުނު ބަޔަކީ، ޖޫދާ ޤަބީލާ މީހުންގެ ބާރުއޮތް ސަރަޙައްދެވެ. އިސްރާއީލަކީ އަނެއް، 11 ދަރިކޮޅުގެ ނުފޫޒާއި ބާރު ބޮޑަށް އޮތް ސަރަޙައްދެވެ. އެއްބަޔަކު ބުނާ ގޮތުގައި މިބާރަ ދަރިކޮޅުގެ ތެރެއިން ޔަހޫޒާގެ ދަރިކޮޅައި ބިންޔާމީންގެ ދަރިކޮޅު ފިޔަވާ އަނެއް، 10 ދަރިކޮޅަކީ، އިސްރާއީ ދައްލަތް ކަމަށެވެ. ފަހެ، ދެކުނުގައި އުފެދުނީ، މުލޫކިއްޔަތުލް ޔަހޫޒާ (KINGDOM OF JUDAH) އެވެ. ޖެރޫސަލަމް (ޤުދުސް) އޮތީ މިބައިގައެވެ. މިބައިގެ އަހްލުވެރިންގެ ތެރޭގައި މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި ތިބީ، ބަނީ އިސްރާއީލުގެ ނަގާކިޔާ ދަރިކޮޅުގެ ގޮތުގައި އޮތް، ޔަހޫޒާ ދަރިކޮޅާއި ބިންޔާމީން (BENJAMIN) ގެ ދަރިކޮޅެވެ. ޖޫދާ (JUDAH) އަކީ، ޔަޢްޤޫބްގެފާނުގެ ހަތަރުވަނަ ބޭފުޅާއެވެ. ބިންޔާމީން އަކީ، ފިރިހެންބޭފުޅުންގެ ތެރެއިން، ބާރަ ވަނަ އަދި އެންމެހަގު ބޭފުޅާއެވެ. އަނެއްބަޔަކީ، މުލޫކިއްޔަތުލް އިސްރާއީލް (KIGDOM OF ISRAEL) އެވެ. އަނެއް، 10 ދަރިކޮޅަކީ، އުތުރު ސަރަޙައްދުގެ އަހްލު ވެރިންނެވެ.
މުސްލިމުން، 2014 ވަނަ އަހަރު ހޭދަކުރަމުން ދާއިރު، އަދުގެ އިސްލާމީ ދުނިޔެ ދެނެގަތުމަށް ޓަކައި އެނބުރިލާން ޖެހެނީ، މީގެ ސަތޭކަ އަހަރު ކުރިޔަށެވެ. 1914 ވަނަ އަހަރުގެ ތެރެއަށެވެ. 1914 ވަނަ އަހަރަކީ، މުސްލިމުން ވަރަށް ޚާއްޞަކަމެއް ދޭންހެޖޭ ސީރިއަސް ބަދަލުތަކެއް ޔޫރަޕަށާއި މެދުއިރުމައްޗަށް (MIDDLE EAST) އަންނަން ފެށި އަހަރެކެވެ. އެދުވަސް ވަރަކީ، ދުނިޔޭގެ ހަތަރުބިތުން އެއްފަޅިއަށް އެކުގައި އިނގިރޭސި ރަސްކަމުން ވެރިވެގެންތިބެ ބާރުހިންގަމުން ދިޔަ ދުވަސްވަރެވެ. އެބިންތަކުގައި ހިމެނޭ އިނގިރޭސި ދައުލަތްތަކަށާއި އިނގިރޭސިންގެ ދިދައަށް އިރުއޮއްސުމެއް އެއްގޮތަކަށް ވެސް ނާދެއޭ ބުނަމުން ގެންދިޔަ ދުވަސްވަރެވެ. އަބަދުވެސް އިނގިރޭސި ދިދައަށް އިރުގެ އަލިކަން ހުރެއެވެ. އިނގިރޭސިންގެ އެންމެ ރަން ޒަމާނެވެ. ދުނިޔޭގެ ވެރިކަން ކުރިދުވަސް ވަރެވެ.
އެމްޑީޕީ ޙަރަކާތަކީ، 1994 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން ހިންގަންފެށުނު ސިޔާސީ ޙަރަކާތެކެވެ. ވަރަށްމާތް މަގްސަދެއްގައި ފެށުނު އިސްލާހީ ޙަރަކާތެކެވެ. ފުރަތަމަ ފެށުނީ، ޕީޕަލްސް ޑިމޮކްރެޓިކް ޕާޓީ (ޕީޑީޕީ) ނަމުގައި، ގ.ކެނެރީގޭގައި އިދާރާ ހުންނަގޮތަށް ރާއްޖޭގައި ސިޔާސީ ޕާޓީއެއް ވުޖޫދަށް ގެނައުމުގެ މޫރިތި މަސައްކަތުގެ ތެރެއިންނެވެ. އެދުވަސްވަރު ކުރެވުނު އަގުހުރި މިމަސައްކަތަށް އޭރުގެ ސަރުކާރުން އަޅުގަނޑު މެންނަށް ދިން ޖަވާބަކީ، މިއެވެ. “ސިޔާސީޕާޓީ ރަޖިސްޓްރީ ކޮށްދިނުމަކީ، އަލަށް ފަށަންޖެހޭ ކަމަކަށްވާތީ، ސަރުކާރުން އެކަން ނިންމާނީ، ބަލަންޖެހޭ ހުރިހާކަމަކަށް ބެލުމަށްފަހު، ޤައުމަށް އެންމެ ފައިދާހުރި ގޮތަށެވެ.” ރައީސުލް ޖުމްހޫރިއްޔާ އޮފީހުގެ، އަމިއްލަ މީހުންނަށް ފޮނިވާސިޓީގެ ޖަވާބު ނަންބަރު: 94/ 2737 އޭ (22 އޮކްޓޯބަރ 1994) ރައީސް މައުމޫނު ދެއްވި މިޖަވާބަކީ މާގޯސް ޖަވާބެއް ނޫނެވެ. އާކަމަކަށް ވާތީ، ސަރުކާރުން އެކަން ނިންމާގެ ގޮތްލިބުމުން އިތުރު ހިތްވަރެއް މިޙަރަކާތަށް އައެވެ. މިމަސައްކަތުން ދިވެހި ޤައުމަށް އެންމެ ފައިދާހުރި ގޮތްހެދުމުގެ ހިތްވަރުގަވެ.
7 ފެބްރުއަރީ 2012 ވީއަނގާރަ ދުވަހު، ދިވެހިންނަށާއި މުޅިދުނިޔެއަށް، ﷲ ދެއްކެވި ކުޅަދުންވަންތަ ކަމުގެތެރެއިން ވުޖޫދަށްއައި ހަމަހިމޭން ސަރުކާރުން އަދާކުރަންޖެހޭ ދުސްތޫރީ ވާޖިބެއް ކަމުގައިވާ ރިޔާސީ ބަޔާން ރައްޔިތުންނަށް އިއްވުމަށް މަޖިލީހުގެ ގަވާއިދުގައި ކަނޑައެޅިފައިވާ ގޮތުގެމަތިން، މަޖިލީހުގެ ރައީސް އަލްފާޟިލް އަބްދުﷲ ޝާހިދު އެކަން ބޭއްވެވުމަށް އިއުލާނު ކުރެއްވީ، 1 މާޗް 2012 ވީބުރާސްފަތި ދުވަހުގެ، ދިހައެއް ޖަހާއިރަށެވެ. ގާނޫނު އަސާސީގެ، 84 އާއި 83 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން، މިކަން އޮންނަނީ މިގޮތަށް ހަމަޖެހިފައެވެ. އަދި ގާނޫނު އަސާސީގެ މިދެންނެވި މާއްދާތަކުގެ ދަށުން ހެދިފައިވާ މަޖިލީހުގެ ގަވާއިދުގެ، ހަވަނަ ބާބު، ދައުރާއި ޗުއްޓީގެ، 16 ވަނަ މާއްދާއާއި ދިހަވަނަ ބާބު، ރިޔާސީ ބަޔާންގެ، 25 ވަނަ މާއްދާގައި ވަރަށް ސާފުކޮށް ލިޔެވި ކަނޑައެޅިފައި އޮންނަގޮތަކީ މިއެވެ.
ފަސްވަނަ ފަހަރުގެ ޖަލުހަދާން ފެށުމަށް، އަޅުގަނޑު ގަސްދުކުރަނީ ކުޑަމުޤައްދިމާއަކާ އެކުގައެވެ. މިއީ، 4 ވަނަ ފަހަރާއި، 5 ވަނަ ފަހަރާދެމެދު ރާއްޖޭގެ ސިޔާސީ މަސްރަޙަށް އަންނަމުންދިޔަ ފާހަގަ ކޮށްލެވޭ ބޮޑެތި ބަދަލުތަކެވެ. 2003 ސެޕްޓެމްބަރ 19-20 ގެޙާދިޘާއަށް ފަހު، ރާއްޖޭގައި ފެށިފައިއޮތް އިސްލާހީ ހަރަކާތް ކުރިޔަށް ގެންދެވުނީ ރާއްޖެއިން ބޭރުގައި މަރްކަޒު ކުރެވިގެންނެވެ. އެމަސައްކަތް ކުރާނެ މަރްކަޒީ އިދާރާތަކެއް ގައިމު ކުރެވިގެންނެވެ. ސްރީލަންކާއާއި އިނގިރޭސި ވިލާތުގައެވެ. އެމެރިކާގައާއި ސްވިޓްޒަލޭންޑްގެ ބާސްލޭގައި ވެސް މަސައްކަތް ކުރެވުނެވެ. ބޭރުދުނިޔޭގެ ތާއީދާއި އެހީތައް ލިބިގެންނެވެ. ޚާއްސަކޮށް އިނގިރޭސިންގެ ފުރިހަމަ ޙިމާޔަތް ލިބިފައި އޮވެގެންނެވެ.
ޙަސަން އީވާން ނަސީމް، މ.އޭޝިޔާ މާލެ އަށް ޖަލުގައި އަނިޔާކޮށް މަރާލުމާއި ޖަލުގައި ގައިދީންގެ ތެރެއަށް ބަޑިޖަހައިގެން ބަޔަކުމަރާލުމަކީ ދިވެހިގައުމު ސިއްސުވާލި އާދަޔާޚިލާފު ކުއްލިޝޮކެކެވެ. މިކަމާޝައްކު އުފައްދާނެ ދިވެއްސެއް ނުހުންނާނެކަން ކަށަވަރެވެ. ފަހެ ދަންނާށެވެ! 19 އަދި 20 ސެޕްޓެމްބަރ 2003 ވީހުކުރު ދުވަހާއި ހޮނިހިރު ދުވަހަކީ، ދިވެހިތާރީޚުގައި ފާހަގަކޮށް ފަވާލެވިފައިވާ ވަރަށްތާރީޚީ ދެދުވަހެވެ. އީވާން ނަސީމް މަރާލުމާއި ޖަލުގައި ބަޑިޖެނުން ވެގެންދިޔައީ ޒަމާންވީ ވެރިކަމުގެ މިސްރާބު އިސްލާހައި ދިމާއަށް ބަދަލުކޮށްލި އިސްތިރާތީޖީ ޝޮކަކަށެވެ. މިޝޮކާގުޅިގެން ދިވެހިރައްޔިތުންގެ ތެރެއިން ގިނަބަޔަކު ކެކިގަނެ އުތުރިއެރިއެވެ. އަދި އެކަމާވިދިގެން އޭގެއަނެއް ދުވަސް ކަމުގައިވާ، ހޮނިހިރުދުވަހު މާލޭގައި ޒުވާނުންތަކެއް މަގުމައްޗަށް ނުކުމެ، ސަރުކާރަށް ދަށްކާލީ ވަރަށްޒަމާނީ ބިރުވެރިކަމެކެވެ. މިހާރުގެ ގޮތުން ދަންނަވަނީނަމަ، ސަރުކާރަށް ގޮންޖެހި މޮޑަންތްރެޓެކެވެ. ސްޓްރެޓެޖިކް ޝޮކެކެވެ. ދެންމީގެފަހުން އެފަދަނުރައްކާތަކުން ސަލާމަތްވުމަށް ސަރުކާރަށް މަޖްބޫރުވީ، ރައްޔިތުންގެ ވިންދާއެއްގޮތަށް ރައްޔިތުން ގޮވަމުން، އަޑުއުފުލަމުން ގެންދިޔަ އިސްލާހުތަކާ ދިމާއަށް ގައުމުގެ މިސްރާބު އަނބުރާލާށެވެ. ސަރުކާރަށް މިކަންތައް މިގޮތަށް ކުރުމަށް މަޖްބޫރުވިއެވެ. ހަމައެރޭ އިރާކޮޅު ރައީސް މައުމޫނު ދިވެހި ގައުމައި މުޚާޠަބު ކުރެއްވިއެވެ. މައްޗަށް ޖައްވަށް ފަޒާއަށް ދިވެހިންގެ ގަޔަށް ބަޑިޖަހަން ޖެހުނުކަމަށް އިޢުތިރާފްވެ ވަޑައިގަތެވެ. އަދި މާލަސްތަކެއް ނުވެ، އިސްލާހީ އެޖެންޑާއެއް އިއުލާނު ކުރެއްވިއެވެ. ހިއުމަން ރައިޓްސް ބިލަކާއި ސިވިން ސަރވިސް ބިލެއް މަޖިލީހަށް ވައްދައި އަވަސް މުއްދަތެއްގައި އަމަލީސިފަ ގެނެވުނެވެ. އަދި އިދިކޮޅު ފަރާތްތަކުގެ އިސްލާހީ ހަރަކާތްތައް ބޭރާއި އެތެރޭގައި ވަރަށްބާރު ސްޕީޑްގައި ކުރިޔަށް ގެންދަން ފެށިއެވެ.
01 ޖެނުއަރީ 1992 ވީ ބުދަދުވަސް، ޖަލުގައި ހުންނަތާ، 374 ވަނަ ދުވަހެވެ. މިއަދުހެދުނު ސައިބޮއި ނިމިގެން ބަދަލެއް އަންނަނީކަމުގެ އުފަލުގައި ހުއްޓާ، މެންދުރު އެކެއްޖެހިއިރު އަޅުގަނޑުބަލާ ސިފައިން އަތުވެއްޖެއެވެ. މިޚަބަރު ލިބުނީއްސުރެ އެންމެ ކަންބޮޑުވަމުން ދިޔައީ ޖަލުގެގޮޅިތައް ބެލެހެއްޓުމަށް ފޯރިއަށް އައިސްއުޅޭ ސިފައިންގެ އޮފިސަރެއްލައްވާ، އަޅުގަނޑުގެ ގެއިން ގެނުވައިގެން އަޅުގަނޑު އަތުގައި ފޮރުވައިގެން ގެންގުޅޭ ޖަޕާން ސޮނީކުންފުނިން އުފައްދާފައިވާ ވަރަށްކުޑަކުޑަ ކޭޝްކާޑްސައިޒްގެ އެފްއެމް، އަދި އޭއެމްލިބޭ ރޭޑިޔޯއެއް އަޅުގަނޑު އަތުގާގޮޅީގައި އޮތީމާއެކަމާއެވެ. އެއްޖަލުން އަނެއްޖަލަށް ބަދަލުކޮށް އާޖަލަކަށް ވައްދާއިރު މާގަދަޔަށް ފާސްކޮށް ބަލާފާނެ ތީއެވެ. މިއީ އާންމުކޮށް އެހެން ގައުމުތަކުގައި ހިންގާކަމެކެވެ. އެހެންވެ ރާއްޖޭގައި ވެސް މިކަންމިގޮތަށް ހިންގަފާނެކަން އަޅުގަނޑަށް ލަފާކުރެވޭ ތީއެވެ. މިއަދު ކުރަންމިއުޅޭ ކަމަކީ ދޫނިދޫޖަލުން، ގާމާދޫޖަލަށް ބަދަލުކުރާށެވެ. މިއީ ކުޑަކުޑަ ޗާޖަރަކަށް ޖަހާލުމުން ޗާޖްވާގޮތަށް، އަދި ވަރަށްކުޑަކުޑަ އިއަރފޯނެއް ހިމަހިމަ ވާގަނޑެއް ބޭނުންކޮށްގެން އަޑުއެހޭގޮތަށް ހަދާފައި އޮންނަ، އެކުންފުނީގެ އެންމެކުދި ސައިޒުގެ ރޭޑިޔޯއެކެވެ. .ބޮޑުމިނަކީ ކޭޝްކާޑެއްގެ ސައިޒެވެ. ބޯމިނުގައި ދެސޫތުވަރު ހުންނާނެއެވެ
ޖަވާހިރުވާދީ އިލްޔާސް ހުސައިން އިބްރާހީމް، ތިންވަނަފަހަރު ދޫނިދޫޖަލަށްލައި ކުޑަގޮޅިއެއްގައި ބަންދުކުރީ، މާލޭ ސަލްޓަންޕާކްގައި ގޮއްވާލެވުނު ގެވެހި އުފެއްދުމެއް ކަމުގައިވާ، “ކަޓޫރަބޮން” ސަލްޓަންޕާކްގައި ގޮއްވާލިކަންތަކާ ގުޅުވައިގެން ސިފައިންކުރި ތުހްމަތުތަކެއްގެ މައްސަލައިގައެވެ. މިކަންތައް ހިނގާދިޔައިރު، އަޅުގަނޑުހުރީ، ދޫނިދޫޖަލުގައި ކުޑަގޮޅީގެ ބަންދެއްގައެވެ. އެހެނަސް ރައީސް މައުމޫނުގެ އޯޑަރަށް މިކަމުގައި އަޅުގަނޑު ތާށިކޮށް ޖަލުގެ ބޮޑުހުކުމެއް އިއްވުމަކީ، ސިފައިންގެ އެންމެބޮޑު ރޭވުމެވެ. އަދި ރައީސް މައުމޫނު ސަރުކާރުގެ އެންމެބޮޑު ބޭނުމަކަށް އޭރުވެފައިއޮތީ މިކަމެވެ. ރައީސް މައުމޫނު މިކަންމިގޮތަށް ރާވައިގެން ހިންގެވީ، ޑޮކްޓަރ މުހަންމަދު ވަހީދުހަސަން މަނިކަށް އަޅުގަނޑުގެ ތާއީދުދީ، ސަޕޯޓްކޮށް ސިޔާސީ ލީޑަރަކަށް ގަބޫލުކޮށްގެން ރާއްޖޭގެ ސިޔާސީކަން ކަމުގައި އިސްކޮށް އުޅޭތީއެވެ. އަދި ޑޮކްޓަރ ވަހީދަކީ ރާއްޖޭގެ ސިޔާސީ މަސްރަހަށް މުޅިންއާ އިސްލާހު ތަކެއް ގެނައުމަށް ސަރުކާރުތެރޭގައި އިސްކޮށް ހުރެގެން މަސައްކަތްކުރާ ލީޑަރަކަށް ވާތީއެވެ. ރައްޔިތުންގެ ބޮޑުމަޖިލިސް ކަމުގައިވާ ޚާއްސަމަޖިލީހުގެ ތެރޭގައި 1980 ވަނަ އަހަރު ފެށުނު އިސްލާހީހަރަކާތް ލީޑްކޮށްދެއްވީ ޑޮކްޓަރ ވަހީދެވެ. އަދި ބޮޑުކާމިޔާބަކާއެކު ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން މާލޭގެ އިސްގޮނޑި ކާމިޔާބު ކުރެއްވުމަށް ފަހު، ރައްޔިތުންނަށް ފައިދާހުރި މުހިންމު ބިލްތަކެއް ހުށަހަޅުއްވައި ރައްޔިތުންގެ އިސްލާހަށް ކުރެވުނު ގިނަގުނަ މަސައްކަތުގައި އިސްކޮށް ހަރަކާތްތެރި ވެލެއްވީ، ޑޮކްޓަރ ވަހީދެވެ. މިކަންކަމާހުރެ ޑޮކްޓަރ ވަހީދުވަނީ ރައީސް މައުމޫނު ސަރުކާރުގެ އަމާޒުފަތް ގަނޑަކަށް ވެފައެވެ. ފާރަލާއި މޮނިޓަރކޮށް ބަލަހައްޓަމުންދާ ސިޔާސީ ލީޑަރަކަށް ވެފައެވެ.
ޖަވާހިރުވާދީ އިލްޔާސް ހުސައިން އިބްރާހީމް، ދެވަނަފަހަރު ދޫނިދޫ ޖަލަށް ލެވުނީ، 1990 ވަނަ އަހަރު ޖޫން މަހު، 01 ގައި ދިވެހި ސަރުކާރުގައި “ސިޔާސީ މަޖައްލާ” އެއްގެ ނަމުގައި ރަޖިސްޓްރީ ކޮށްގެން ފުރަތަމަ ފަހަރަށް ރާއްޖޭގައި ސިޔާސީ މަޖައްލާއެއްގެ ނަމުގައި އަލަށް ނެރެވުނު ސިޔާސީ މަޖައްލާ ކަމުގައިވާ، “މަންތިރި” މަޖައްލާގެ މައްސަލާގައެވެ. މިއީ ސިޔާސީ މަޖައްލާއެއްގެ ގޮތުގައި އެނަމުގައި ރާއްޖޭގައި ރަޖިސްޓްރީ ކުރެވުނު ފުރަތަމަ މަޖައްލާއެވެ. ސިޔާސީ މަޖައްލާ އެއްގެ ނަމުގައި ރަޖިސްޓްރީކުރީ، ފައުޅުގައި ސިޔާސީ ކަންކަން ކުރުމުގެ މަގްސަދުގައެވެ. ސިޔާސީ ބިރުވެރިކަން މުޖަތަމަޢުން ކަނޑުވާލުމަށެވެ. އަދި ދިވެހި ރައްޔިތުން ރާއްޖޭގެ ސިޔާސަތުދެކެ ގަންނަބިރުން އެއްކިބާކޮށް، ސިޔާސީ ކަންކަމަށް ޒުވާނުން ހޭނުވުމުގެ މަގްސަދުގައެވެ.
ޖަވާހިރުވާދީ އިލްޔާސް ހުސައިން އިބްރާހީމްގެ މުޅިހަޔާތުގައި ފުރަތަމަފަހަރު އަލަށް ޖަލަށްލެވުނީ، އެފްޕީއައިޑީގެ މަޝްހޫރު ބޮޑުޚިޔާނާތާ ގުޅިގެން، އަލްފާޟިލް މާކުން އަބްދުއް ސައްތާރު (ސަޓޯ) ކ.ދޫނިދޫ ޖަލުގެ ކުޑަގޮޅީގައި މިނިސްޓްރީ އޮފް ޑިފެންސުން ތަހްގީގަށް ބަންދުކުރެވިފައި ވަނިކޮށް، ސިފައިންގެ ވެރިޔާގެ ނައިބު، އަދި މިނިސްޓަރ އޮފް ޑިފެންސްގެ އޭރުގެނައިބު އަލްފާޟިލް އެންދެރިމާގޭ އިލްޔާސް އިބްރާހީމް، ސަޓޯއައި ކޯޑްލެސްފޯނަކުން ސިއްރުގޮތަކަށް ދެއްކެވި، ތަހްގީގާގުޅުންހުރި ވާހަކަތައް ރެކޯޑް ކޮށްފައިވާ ކެސެޓްރޯލް އާންމުކޮށް ފަޅާއަރުވާލި މައްސަލާގައެވެ. ހަގީގަތުގައި މިއީ އިލްޔާސާއި ސަޓޯއާ ދެމީހުންވެގެން ރާވަމުން ގެންދެވި ޣައިރުގާނޫނީ ރޭވުންގަނޑެކެވެ. ދައުލަތުން ކުރައްވަމުން ގެންދެވި ބޮޑުތަހްގީގަކަށް އެޅުއްވި ހުރަހެކެވެ. އިލްޔާސް ފަދަ ދިވެހި ސަރުކާރުގެ އެހާމަތީ ފެންވަރުގެ ވެރިއަކު އެފަދަކުށެއް ކޮށްފާނެކަމަށް އެއްގޮތަކަށް ވެސް އަޅުގަނޑުގެ ހިތަކަށް ނާރައެވެ.
ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ މެންބަރުން ވިދިވިދިގެން ދެމަސްދުވަހުގެ ޗުއްޓީއެއް، ހުރިހާމެންބަރުން އެކުގައި ނެންގެވުމަކީ ވަރަށް ބޮޑުގޯހެކެވެ. ރަނގަޅު ކަމެއްނޫނެވެ. ގައުމަށްހުރި ބޮޑުނުބައެކެވެ. ގައުމަށް ފައިދާހުރި ގޮތެއް ނޫނެވެ. ދައުލަތުގެ ތިންބާރުންކުރެ އެއްބާރު ކަމުގައިވާ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިސް، 60 ދުވަހުގެ ދިގުމުއްދަތަކަށް ޗުއްޓީއެއްގައި ބޭއްވުމަކީ، އެއްގޮތަކަށް ވެސް ކޮށްގެންވާނެ ކަމެއްނޫނެވެ. މުޅިގައުމު ހުސްކަމެއްގެ ތެރެއަށް ވެއްޓިގެން އުޅޭދުވަސް ވަރެއްގައި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިސް އެހާގިނަދުވަހު އެއްނުވާގޮތަށް އޮތުމަކީ، އެއްވެސް ހާލެއްގައި ހަމަޖެހޭ އުސޫލެއްނޫނެވެ. ހިތާމަހުރި ކަމެކެވެ.
ދައުލަތުގެ ދުސްތޫރުގައި އޮންނަނީ މަޖިލީހުގެ ޖަލްސާތައް އަހަރެއްގެ ތެރޭގައި ބެހިގެންވާނީ، 3 ދައުރެއްގެ މައްޗަށެވެ. އަސާސީ ދުސްތޫރުގެ، 83 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން، ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ގަވާޢިދުގައި އެތިންދައުރު ބަޔާންކޮށްފައި އޮންނަނީ، މާޗް މަހުގެ އެކަކުން އޭޕްރީލްގެ ނިޔަލަށެވެ. އަދި ޖޫންމަހުގެ އެކަކުން ފެށިގެން އޯގަސްޓް މަހުގެ ނިޔަލަށެވެ. އަދި އޮކްޓޯބަރ މަހުގެ އެކަކުން ފެށިގެން ޑިސެންބަރުގެ ނިޔަލަށެވެ. މިދައުރުތައް މަޖިލީހުގެ ގަވާޢިދުގައި ބަހާލެވިފައިވާ ގޮތުން، 12 މަސްދުވަހުގެ ތެރެއިން އެބޭފުޅުން ރަސްމީ މަސައްކަތް ކުރައްވާނީ، 8 މަސް ދުވަހުއެވެ. 3 މަހުގެ ދެދައުރާއި 2 މަހުގެ އެއްދައުރެވެ.
ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ މެންބަރުންގެ ދެމަސްދުވަހުގެ ދިގުޗުއްޓީއަށް ފަހު، މަޖިލީހުގެ އާދައުރެއް މާޗްމަހު އެކެއްގައި ފެށިއްޖެއެވެ. 2010 ވަނަ އަހަރަށް ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ އާދައުރެއް ފެށިގެން ދިޔައީ ދިވެހިގައުމުގެ ރައީސުލް ޖުމްހޫރިއްޔާ، ދައުލަތުގެ ވެރިޔާ އަލްފާޟިލް މުހަންމަދު ނަޝީދު ގެ ޚުޠްބަތުލް ޢަރުޝިއާ އެކުގައެވެ. ދައުލަތުގެ ވެރިޔާގެ ކުރިމަތީގައި ހުރި ޕޯޑިއަމް ތެރެއިން ފެންނަންހުރި ސްކްރީނަކުންނާއި ކަނާއަތްފަރާތާއި ވާއަތް ފަރާތުގައި ހުރިރީތިހިމަ ދަނޑިއެއްގައި ހަރުކޮށްފައިވާ ވަރަށްއޮމާން ނޭންގޭކަހަލަ ބިއްލޫރި ކޮޅަކުން ބައްލަވައިގެން ވިދާޅުވަމުން ގެންދެވި ވަރަކަށް، ރޯލްކުރެވެމުން ދިޔަ ޚުޠްބަތުލް ޢަރުޝި ހިމެނިގެން ދިޔައީ އޭފޯސައިޒުގެ ގަނޑަކަށް ދެސަފްޙާ ފެތޭގޮތަށް ބަހާލެވިފައިވާ، 35 ސަފްޙާގެ ވަރަށްވަރުގަދަ އިންޒާރެއް ހިމެނިގެންދިޔަ އާދަޔާޚިލާފު ޖަޒްބާތީ ޚުޠުބާއަކަށެވެ. އެއިންޒާރަކީ މިއެވެ. “މި ނިޒާމުގެ ޠަބީޢަތުން ބޭރުން މިވެރިކަމަށް ލޮޅުމެއް ގެނެސް، ލާހިކުނޫން ބަދަލަކަށް އުންމީދު ކުރަނީނަމަ، އެފަދަ ކަންކަމުގެ ރައްކަލެއްގެ ގޮތުގައި ވެރިކަމުގެ ފަރާތުން އަމަލު ކުރުމަށް މަޖްބޫރުވާ ގޮތުގެ ސަބަބުން ގެއްލުން ލިބޭނީ ހަމައެކަނި ވެރިކަމުގެ މި ނިޒާމަކަށް ނޫން. ވާދަވެރި ފަރާތްތަކަށް ވެސްމެ. އަޅުގަނޑު ނުދެކެން، މިއީ އަޅުގަނޑުމެން އެކަކުވެސް ކަންވުމަށް އެދޭނެގޮތް ކަމަކަށް. ބުއްދިވެރި ގޮތަކީ، މިވަގުތު އެފަދަޒާތީ ވާދަވެރިކަމުގެ ތެރެއަށް ވެއްޓިނުގަނެ، ކޮންމެހެން ބޭނުންވާ މުހިންމު ގައުމީ ތަރަހަތައް ބިނާކުރުން.” ފަހެ، މިއީ ކޮންމެހުކުރު ދުވަހެއްގެ ޟުޙާވަގުތުގައި ދައުލަތުގެ ވެރިޔާ ދެއްވާ ޚުޠުބާތަކުގެ އަހަރީމައި ޚުޠުބާއެވެ. ބައެއްސިޔާސީ ލީޑަރުން ބުނާގޮތުގައި “ބިސްމިﷲއް ރަޙްމާނިއްރަޙީމް. ދިވެހި ރާއްޖޭގެ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ޢިއްޒަތްތެރި ރައީސް. އައްސަލާމް ޢަލައިކުމް” މިކަލިމައިން ފަށްޓަވައި “ވަލްޙަމްދުލިއްލާހި، އައްސަލާމް ޢަލައިކުމް” މިކަލިމަ ވިދާޅުވަމުން ނިންމާލެއްވި ޚުޠުބާގައި ދިވެހިންގެ މާތްވެގެންވާ މުގައްދަސް ދީން ކަމުގައިވާ “އިސްލާމްދީން” ގެ ނަން އެއްގޮތަކަށް ވެސް ގެންނަވާފައެއް ނުވެއެވެ.
މިމައުޟޫ، މުހިންމު މައުޟޫއަކަށް އަޅުގަނޑު ބަލައިގަނެ އިޚްތިޔާރު ކުރަންޖެހުނީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ޤާނޫނުއަސާސީ އިޞްލާޙުކުރުމަށް، ރައީސްމައުމޫނުގެ ސަރުކާރުން ދެވަނަފަހަރަށް އަނެއްކާވެސް، ގޮވާލެއްވުމާ ގުޅިގެން އެމަސައްކަތް ކުރުމަށް އެކުލަވާލެވުނު ރައްޔިތުންގެ ޚާއްޞަމަޖިލިސް، ކަމުގައިވާ ރައްޔިތުންގެ ބޮޑުމަޖިލީހުން، ބުރަބޮޑު، ޤައުމީ މަސައްކަތް ކުރިޔަށް ގެންދާދުވަސް ވަރަކަށް ވާތީއެވެ.އަދި އެމުހިންމު މަސައްކަތާދޭތެރޭ ގައި، އެންމެހާރައްޔިތުން ވިސްނައި ފިކުރުކޮށް ގޭތެރޭގައާއި ގޭތެރެއިން ބޭރުގައާއި ސައިހޮޓާ ތަކާއި ހުރިހާތަނެއްގައައި، އަދި ހުރިހާއިރެއްގައި ވެސް ބަހުސްކޮށް ރަނގަޅު، ތެދުވެރި ނަތީޖާއެއް ހޯދުމަށް ރައީސްމައުމޫނު، އަމިއްލަފުޅަށް ގޮވާލައްވައި އެކަމާގުޅޭގޮތުން ޚާއްޞަ ނުކުތާތަކެއް ރައްޔިތުންނައި ހިއްސާކޮށް ލައްވާފައި ވާތީއެވެ. އެއީ އެއްގޮތަކަށްވެސް، ކިނބިގަސްދޮށުގޭ އަލްއުސްތާޒު މައުމޫނު ޢަބްދުލް ޤައްޔޫމުގެ ހުށަހެޅުއްވުމެއް ނޫނެވެ. އެހުށަހެޅުއްވުންތައް، އައިސްފައިވަނީ ދައުލަތުގެ ނިޝާނުގެ ދަށުން، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ރައީސުލް ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ރަސްމީ ނަންފުޅުގައެވެ. އެއީ، 2005 ފެބްރުއަރީ 14 ވަނަ ދުވަހު ހުށަހަޅުއްވާފައިވާ، 31 ނުކުތާއެވެ. ގާނޫނު އަސާސީއަށް އެބަދަލުތައް ގެންނަވަންފެނި ވަޑައިގަންނަވާ ސަބަބުވެސް އެމަނިކުފާނު، ބަޔާން ކުރައްވާފައި ވެއެވެ. މިވާހަކަތައް އާންމުކޮށް އިއުލާނުކޮށް ދެއްވީ، އިސްލާމީ މަރުކަޒުގެ މާލަމުގައި، 2004 ޖޫން 9 ވަނަދުވަހު އެވެ.
އޭ! ލޮބުވެތި ދިވެހި ރައްޔިތުންނޭވެ! މިމަޒްމޫނުގައި އަލިއަޅުވާލަން އަޅުގަނޑު މިއުޅެނީ، ކޮންމެ ދިވެހި ރައްޔިތަކުވެސް ވިސްނާލަންޖެހޭ ވަރަށްމުހިންމު ދިމާއަކަށެވެ. ފަހެ، ނުފޯދޭރުކަކުން އެތްހޯދުމާއި ނުވިހާ ކުއްޖެއްގެ ފޫޅު ހޯދުމަކީ، އެންމެގިނައިން އިސްތިބްދާދީ ވެރިން އެމީހުންގެ ވެރިކަން ސާބިތުކޮށް މުޅިއުމުރަށް ދެންމުމަށްޓަކައި ކުރާބުރަ މަސައްކަތެކެވެ. ހަމަ އެފަދައިން މިމަސައްކަތައް ނުވިހާކުއްޖެއްގެ ފޫޅުހޯދުމޭ ވެސް ބުނެވިދާނެއެވެ. މިދެކަންތައް މަޖާޒީގޮތުން، މާނަވީދޭހައެއްނެތި އަޅުގަނޑު މިދޭހަކުރަނީ، އިސްތިބްދާދީ ވެރިން އެމީހުންގެ ވެރިކަންމުޅި އުމުރަށް ދެންމުމަށްޓަކައި، ކުރާބުރަ މަސައްކަތެކެވެ. ހަގީގަތެއްނެތް ގޮތުގައި އެކިމީސްމީހުނެގެ ބޮލުގައި އަޅުވާ، ބޮޑުބަދުނާމެވެ. ރައްޔިތުންނަށް އޮޅުވާލާ ބޮޑުއޮޅުވާލުމެވެ. ޚުދުމުޚްތާރު ވެރިޔާގެ އަރިހުގައި ތިއްބަވާ ބޮޑުންގެ ތެރޭގައި އަބަދުވެސް މިމަސައްކަތް ރާވާއި ހިންގައިދޭނެ ވަރަށް އިތުބާރުކުރެވޭ ޖަމާޢަތެއް ހަރަކާތްތެރި ވާނެއެވެ. އޭގެތެރޭގައި ކެބިނެޓް މިނިސްޓަރުންގެ އިތުރަށް ސިފައިންނާއި ފުލުހުން ތިބޭނެއެވެ. ވެރިމީހާއާއި ބޮޑުންގެ އެޖަމާޢަތާ ސީދާކޮށް، އެއްވެސް މެދުވެރިއަކާނުލާ އަބަދުވެސް ގުޅޭނެއެވެ. ހުޅުވާލެވިފައި އޮންނަބަޖެޓެއް އޮންނާނެއެވެ. އެމީހުންގެ މަސައްކަތަކީ، ހަގީގަތެއްނެތް ބޮޑެތި ބަޣާވާތްތައް އީޖާދުކޮށް ވެރިކަން ސާބިތުކޮށް، ދެމެ ހެއްޓުމެވެ. މިވައްތަރަށްދާ ތިން، “ބަޣާވާތެއް” ރައީސް މައުމޫނު އީޖާދުކޮށް އުފެއްދެވިއެވެ.
ރައްޔިތުންގެ ޚާއްސަ މަޖިލިސް ކަމުގައިވާ ރައްޔިތުންގެ ބޮޑު މަޖިލީހުގައި މިހާރު ބަހުސް ކުރެވެމުންދަނީ ކުރިޔަށް އޮތްތާގައި ދިވެހިރާއްޖޭގައި ވެރިކަން ހިންގުމުގެ ނިޒާމު ގެންގުޅޭނެ ގޮތަކާމެދުގައެވެ. ބޮޑުމަޖިލީހުގެ 83 ވަނަ ޖަލްސާއާއި 84 ވަނަ ޖަލްސާގައި މިބަހުސް ވަރަށް ތަފްސީލުކޮށް ކުރިޔަށް ގެންދެވިއްޖެއެވެ. އަދި މީގެކުރިން ވެސްވަނީ، މިމައުޟޫއަށް ދިގުކޮށް ވާހަކަ ދައްކާފައެވެ. އުންމީދުކޮށްގެން މިތިބީ، އިރާދަ ކުރެއްވިއްޔާ، 2006 މެއި 7 ވާ އާދީއްތަ ދުވަހު އޮންނަ، 85 ވަނަ ޖަލްސާގައި ވޯޓަށް އަހައި ވަކިގޮތެއް ކަނޑަ އެޅޭނެއެވެ.
ފަހެ، ދުނިޔޭގައި އިންސާނުން އާބާދުވެ ދިރިއުޅެންފެށި ހިސާބުން ވެރިކަންވަނީ، ތައާރުފްވެ ފެށިގެން ހިނގައި ގެންފައެވެ. ކޮންމެ ދެމީހަކަށްވުރެ، އެކަކު އިތުރުވެއްޖެނަމަ، އިސްމީހަކު ހުރެއެވެ. އެކިއެކި މުޖްތަމަޢު ތަކުގައި ތަފާތުގޮތް ގޮތަށެވެ. ކޮންމެ ޖަމާޢަތެއްގެ ތެރޭގައި ވެސް ފާޑެއްގެ ނިޒާމެއް އުފެދި އަށަގެންފައި އޮވެއެވެ. އިސްލީޑަރަކު ހުރެއެވެ. ބޮޑުން ތިބެއެވެ. ވިރާސީވެރިކަމާއި ޖުމްހޫރީ ވެރިކަމުގެ ވައްތަރުތަކެވެ. ފަހެ، ޢިލްމުވެރިން ވެރިކަމުގެ ނިޒާމު ބައިކޮށްފައި ވަނީ، މައިގަނޑު ތިންވައްތަރަކަށެވެ. ގިނަ ވައްތަރުގެ ނިޒާމުތަކަކަށް ނޫނެވެ. ވެރިކަމަކީ، މާގިނަ ވައްތަރުތަކެއް ހިމެނޭ ނިޒާމުތަކެއް ބޭނުންވާ ކަމެއްނޫނެވެ. ﷲ ގެ ކަލާންފުޅުގަޔާއި ރަސޫލާގެ ސުންނަތުގައި ވެރިކަން ކުރުމަށް ވަކިނަމެއްގެ ނިޒާމެއް ބޭނުންކުރުމަށް އަމުރުކުރައްވާ ފައެއްނެތެވެ. އިސްލާމްދީން ގެނެސްދެއްވި ނިޒާމަކީ، އަދުލު އިންސާފައި މަޝްވަރާގެ މަތިވެރި އުސޫލެވެ. ޒިންމާދާރު މަސްއޫލިއްޔަތު އުފުލާޒާތުގެ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހެއް އޮތުމުން، މިއުސޫލު ގައިމުކުރެ ވުނީއެވެ. ވަރަށް ފަސޭހައެވެ. ބޮޑުޚަރަދުތަކާއި ވެރިކަމުގެ ހައިބަތުތަކެއް ހިމަނާކަށް ނުޖެހެއެވެ. ވަރަށް ސާދާ ވައްތަރެކެވެ. ފަހެ، މިދެންނެވި މައިގަނޑު ތިންވައްތަރުން ނެއްޓިގެން ބިނާކުރެވިފައިވާ ވެރިކަމުގެ ނިޒާމެއް ދުނިޔެއަކު ނުވާނެއެވެ.
އެންމެ ފަހުންބޭއްވުނު ގައުމީ ފެންވަރުގެ ބޮޑުޖަލްސާއަކީ، އަތޮޅުވެރިންގެ ބައްދަލުވުން، 11 މާލެ، 9-18 މެއި 2006 އެވެ. 1980 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން، މިއީ ގައުމީފެންވަރުގައި މިނިސްޓަރީ އޮފް އެޓެލްސް ޑިވެލޮޕްމަންޓުން ބާއްވަމުން ގެންދާ، ސިލްސިލާ ބައްދަލުވުމެކެވެ. އަޅުގަނޑަކީ، އަތޮޅުވެރިންގެ ބައްދަލުވުން ތަކުގައި އަމަލީގޮތުންނާއި ޖިސްމާނީ ގޮތުންނާއި ހުރިހާގޮތަކުން ވެސް ބައިވެރިވުމުގެ ނަސީބުލިބިފައިވާ މީހަކީ މެވެ. ޚާއްސަކޮށް ލ.އަތޮޅުގެ ބައްދަލުވުމާއި ބ.އިތޮޅުގެ ބައްދަލުވުން ތަކުގައި އެއަތޮޅު ތަކުގައި މަހެއްހާ ދުވަސް ކުރިންގޮސް އުޅެއް ޖެހުނެވެ. ފަހެ، މިހުރިހާ ބައްދަލުވުމެއްގެ ތެރެއިން، އެންމެދެ ބައްދަލުވުމެއް ފިޔަވައި ދެންހުރި ހުރިހާބައްދަލުވުމެއް ރަސްމީކޮށް ހުޅުއްވައި ދެއްވީ، ރައީސް މައުމޫނު އަބްދުލް ގައްޔޫމެވެ.
ނޯޓު: މިގެނެސްދެނީ، 2006 މާޗް 26 ވަނަ ދުވަހުއޮތް ބޮޑުމަޖިލީހުގެ، 75 ވަނަ ޖަލްސާގައި، އެމަޖިލީހުގެ ރައީސް އޮނަރަބްލް އައްބާސް އިބްރާހީމްގެ މައްޗަށް އިތުބާރުނެތް ކަމުގެ ވޯޓުނެގުމަށް ހުޅަހެޅުނު މައްސަލައާ ގުޅިގެން ބޭއްވުނު ބަހުސްގައި، އދ.އަތޮޅު މެންބަރު އިލްޔާސް ހުސައިން އިބްރާހީމް ދެއްކެވި ވާހަކަފުޅެވެ. މިވާހަކަތައް މިގޮތަށް އެސަންދާނުގެ، 50 (ފަންސާސް) ވަނަ އަދަދުގައިވަނީ، އަކުރުން އަކުރަށް ޝާއިޢުކޮށް ފައެވެ. އަޅުގަނޑުގެ ސައިޓްގައި މިވާހަކަކޮޅު މިގެނެސްދެނީ ކިޔުންތެރިންނަށް ބަލާލަން، އަދި ކިޔާލަން ފަސޭހައަށެވެ. މަޖިލީހުގެ ޔައުމިއްޔާގައި މިވާހަކަތައް ގެނެސްދީ ފައިހުރީ އެތައްބައެއް މަދުކޮށް، އޮޅުވާލައި އޮޅުންބޮޅުންކޮށް ގެންނެވެ. އެހެންވެ މިވާހަކަކޮޅު އަޅުގަނޑު ތައްޔާރުކޮށް ބޮޑު މަޖިލީހުގެ ތަޅުމުގައި ކިޔަމުން ގެންދިޔަގޮތް ސައްހައިބާރާތުން، ބަޔާންކޮށް ދިނުމުގެ ގޮތުން ގެނެސްދިނީއެވެ. ޝުކުރިއްޔާ!އިލްޔާސް ހުސައިން އިބްރާހީމް.
ޒަމާންވީ މުސްތަބިއްދު ރަސްކަމަކަށް ސިއްކަޖަހައި ނިމުންގެނެވުނު ދުވަހެކެވެ. 1952 ވަނަ އަހަރުގެ 23 ވީ، ބުދަދުވަހުގެ ތާޒާއަލިކަމާ އެކު، އެދުވަހު ހެދުނު 7.30 ގައި މިސްރުގެ ގޭގެއަށާއި މުޅިދުނިޔެއަށް އަޑުއިވޭ ގޮތަށް، މިސްރުގެ ޓީވީސްޓޭޝަނާއި ގައުމީ ރޭޑިޔޯ މަރުކަޒު ސިފައިންގެ ގްރޫޕަކުން ހިފުމަށްފަހު، އިއުލާނު ކުރެވިގެން ދިޔައަޑަކީ، މިސްރަށް މިލިޓަރީ އިންގިލާބެއް ގެނެވުނު އަޑެވެ. މިކަން އިއުލާނުކޮށްދެއްވީ، އޭރުގެ މިލިޓަރީ އޮފިސަރެއްގެ ގޮތުގައި ސިފައިން ތެރޭގައި އިސްކޮށް ހުންނެވި، މުހަންމަދު އަންވަރުއް ސާދާތުގެ މިލިޓަރީ އަޑުފުޅުންނެވެ. ފަހެ، ރަސްކަމަކުން ޖުމްހޫ ރިއްޔަތަކަށް މިސްރުގެ ވެރިކަން ބަދަލު ކޮށްލީ ޒުވާން މިލިޓަރީ އޮފިސަރުން ކޮޅެއް ހިމެނޭ ވަރުގަދަ ގައުމީ ރޫޙެއްގެ މަތީގައި ދެމިގެންދިޔަ ހަރަކާތަކުން ނެވެ. މިހަރަކާތުގެ ނަމަކީ، “ފްރީއޮފިސާސް މޫވްމަންޓް” އެވެ. ފަހުން މިސްރުގައި ވެރިކަން ކުރެއްވި އަންވަރުއް ސާދާތަކީ، ފްރީ އޮފިސަރުންގެ މިހަރަކާތުގައި ބައިވެރިވި ގައުމީރޫޙުން ފުރިފައިވާ އޮފިސަރެކެވެ. މިޒާތުގެ ކަންކަމުގައި އަބަދުވެސް ނަގާކިޔުމުގައި އިސްކޮށް ތިބޭނީ ގައުމީ ބަތޮލުންނެވެ. ސިފައިންގެ ފްރީ އޮފިސަރުންގެ މިހަރަކާތުގައި ނަގާކިއުމުގެ އެންމެ އިސްލީީޑަރަކީ، މުހަންމަދު ޖަމާލް އަބްދުއްނާސިރެވެ. އެހެނަސް ހިމޭން މިއިންގިލާބުގެ ވެރިއެއްގެ ގޮތުގައި އިއުލާނު ކުރެވުނީ، ސިފައިންގެ އެންމެމަތީ ފެންވަރުގެ ޖެނެރަލެއް ކަމުގައިވާ، މުހަންމަދު ނަޖީބުގެ ނަންފުޅެވެ.