އިލްޔާސް ހިސައިން އިބްރާހީމް. (ލިޔުނީ: 2008 އޯގަސްޓް 07ގައި)
ދިވެހި ޖުމްހޫރިއްޔާގައި ސިޔާސީގޮތުން އުފެދިފައިހުރި ސިޔާސީ ބާރުތަކުން މިދުވަސްކޮޅަކީ، އެންމެމަތީ ގިޔަރުގައި އެބަޔަކަށް ދެއްކުނުހާބާރެއް ދަށްކަމުންގެންދާ ދުވަސް ވަރެކެވެ. ގިނައަހަރު ތަކެއް ވަންދެން ބޭނުން ކުރަމުން ގެންދިޔަ، ސަތާރައަހަރުން އުފެއްދި މަޝްހޫރު “ބޮޑުއަސާސީ” ބާތިލުކޮށް އާއަސާސީއެއް މިދިޔަ ބުރާސްފަތި ދުވަހު (2008 އޯގަސްޓް 07) ހެދުނު ގާތްގަނޑަކަށް 10:32 ގައި ވަނީ، އެކަމަށް އެއްކުރެވުނު ވަރަށް ޚާއްސަ ދަރުބާރެއްގައި ދިވެހި ރާއްޖޭގެ ރައީސުލް ޖުމްހޫރިއްޔާ އަލްއުސްތާޒު މައުމޫން އަބްދުލްގައްޔޫމް ތަސްދީގުކޮށް ދެއްވާފައެވެ. އެއީ އެމަނިކުފާނަށް ގާނޫނީގޮތުން ކުރައްވަންޖެހޭ ގާނޫނީގޮތުން މަޖްބޫރުކަމެކެވެ. ބައެއް އަތޮޅުތަކުގައި ސިޔާސީ އެކްޓިވިސްޓުން އުފަލުން ބޮނޑިބަތް ކައިފިއެވެ. މަޖާނަގައިފިއެވެ. މާމޮޅު އަސާސީއެއް ލިބިގެންނެވެ. އަނެއް ސިޔާސީޕާޓީއަކުން އެމީހުން އެޅިފާލަމެއް ކަމުގެ ދައުވާ އެބައުފުލައެވެ. އަޅުގަނޑު އެކަމާ އުފަލެއް ނުކުރަމެވެ. އެ އާއަސާސީއަށް އަޅުގަނޑު ދިނީ، ރަތްފާހަގައެވެ. އެކަމަށް ބޭއްވުނު ދަރުބާރަށް އަޅުގަނޑު ދިނީ، ފުރަގަހެވެ. އެއީ އެކަމުގައި ވެރިކަމުގެ ފަރާތުންނާއި އެފަރާތުގެ އިރުޝާދުގެ ދަށުން ބޮޑުމަޖިލީހުގެ ރައީސް ގެންގުޅުނު ޚުދުމުޚްތާރު ކަމަށް އިހުތިޖާޖު ކުރުމުގެ ގޮތުންނެވެ. ފަހެ އާއަސާސީއަށް ޖައްސަން ބޭނުންވި ހުރިހާ ކުލައެއް ޖެއްސުވީ، ބޮޑުމަޖިލީހުގެ ފަހުބައިގެ ރައީސް ކަމުގައިވާ އޮނަރަބްލް ގާސިމް އިބްރާހީމް ލައްވައެވެ. މިމަސައްކަތް މިހާޗާލުކޮށް އޮމާންކޮށް އޮފުކޮށް ދިނުމުގެ ކުޅަދާނަ މޭސްތިރިޔަކީ، އޭނާއެވެ. ސީދާ ގާސިމެވެ. އެންމެފަހު މަރުހަލާތަކުގައި ބޮޑުމަޖިލީހުގެ ތަޅުމައި އެއްވެސް ގުޅުމެއްނެތި އެއްވެސްކަހަލަ ބަހުސަކާނުލައި އާއަސާސީއަށް ވަނީ، އެތައް ބަދަލުތަކެއް ގެނަސްފައެވެ. ޝައްކެއްނެތް ގޮތުގައި މިއީ ގާސިމުގެ ހިތްވަރެވެ. އޭނާގެ ކުޅަދާނަ ޚުދުމުޚްތާރު ކަމެވެ. ރައީސް މައުމޫގެ އިރުޝާދެވެ. ގާސިމު، ރައީސް މައުމޫނަށް ވެދުމަށް އެރުވިރީތި ފަރިވަޅެކެވެ. މީރުކޮށް ބޭނުންފުޅުވާ ގޮތަށް ދެއަހަރު ވަންދެން ފަރިއްކުޅުއްވޭނެ އެވެ. ފަހެ، ރައީސް މައުމޫނު ބޭނުންފުޅު ވާގޮތަށް އާއަސާސީ ބަށްޓަންކޮށް ކުލަޖައްސައި ދިނީ، އެންދެރި ކޭންޕުންނެވެ. އަދި، މިދުވަސްކޮޅު އެންމެ ފޯރިޔާއެކު، “ބާރުދަށްކާލުމެއް” ރައީސް މައުމޫނަށް ދަށްކާލުމުގެ އަމަލީސިފަ އެންމެބޮޑަށް ގެންނަތަން ފެންނަނީ، އެކޭންޕުން އުފެއްދި ޖުމްހޫރި ޕާޓީންނެވެ. ރައްޔިތުންގެ ސަމާލުކަމުގެ އަމާޒަކަށް ހަދަން ބޭނުންވަނީ، އަދިވެސް އާއަސާސީއަކީ، އާއަސާސީއެއްތޯ ނުވަތަ ބާއަސާސީއެއްތޯ މިބަހުސެވެ. ރައީސް މައުމޫނަށް ކުރިމަތި ލެވޭނެތޯ ނުވަތަ ނުލެވޭނެތޯ މިބަހުސެވެ. މިހާރު އެއްވެސް ފައިދާއެއްނެތް މިބަހުސުތަރޭގައި ރައްޔިތުން ބޭތިއްބުމުގެ ބޭނުމަށެވެ. އާއަސާސީ ތަސްދީގުކޮށް ދެއްވުމަށްފަހު، ގާސިމާއި ރައީސް މައުމޫނު އެންމެކުރިން ރައްޔިތުންނާ މިޚާތަބުކޮށް، ގައުމީޓީވީއާއި ރޭޑިޔޯގައި ފެއްޓެވީ މިބަހުސެވެ. އެއީ ބޭނުމެއް ނެތިއެއް ނޫނެވެ. ކުރިޔާއި ފަހަތަށް، ވިސްނަވާށެވެ. ފަހެ ހަމަ، އެދަނޑިވަޅު ރައީސް މައުމޫނުގެ ރިޔާސީކެންޕޭން އަށެއްއަށެއް އަށެއްވާ ދުވަހުގައި ފަށްޓަވަނީއެވެ. އަދި އެންދެރި ކޭންޕުން ރައީސް މައުމޫނަށް، އެޕާޓީގެބާރުތައް ދަށްކާލުމުގެ ކުޅިގަނޑު ރާވާލައިގެން ކުޅެދަށްކާލަނީ އެވެ. ފަހަތުގައި ފޮރުވިފައިވާ ވަރުގަދަ ރުހުމެއްއޮތް ރިޔާސީރޭހަކަށް މަޖުބޫރު ކުރުވަނީއެވެ. ފަސްޓްލޭޑީ މެޑަމް ނަސްރީނާގެ މޫނުފުޅުން ފެންނަނީ، އުފަލުން ފޮޅިފައިވާ ހިނިތުންވުމެވެ. އޮނަރަބްލް އިލްޔާސް އިބްރާހީމް ހުންނެވީ، ދުވަހަކުވެސް ހިތްހަމަނުޖެހޭ ވަރަށް ހިތްހަމަޖެހިގެން ނެވެ. ދަރުބާރަށް އެއްވެ ތިއްބެވި ބޭފުޅުންނައި ސަލާމްގަލަން ކުރެއްވީ ވަރަށް ތަޒާކަން މަތީގައެވެ. ކުރިމަގު އުޖާލާކޮށް ފެންނަންއޮތް ހެނެވެ. އޮނަރަބްލް ޔާމީން އަބްދުލްގައްޔޫމް އެދަރުބާރަކުން އަޅުގަނޑަކަށް ނުފެނުނެވެ. ރައިސް މައުމޫގެ ކުލަވަރާއި ތަސްދީގު ކޮށްދެއްވުމުގެ ރަސްމީތަގުރީރު ތެރޭގައި ދެފަހަރަށްއެރި ހުށްޓުން ސިފަކުރާކަށް މިފުރުސަތުގައި އަޅުގަނޑު ނެތީމެވެ.
ފަހެ، ދަންނާށެވެ! މިފެންނަމުންދާ ސިޔާސީ ކުޅިގަނޑަކީ، 1990މ. ގައި އަޅުގަނޑަށް ސިފަ ކުރެވިފައިއޮތް ރާޒުވާކުޅި ގަނޑެކެވެ. އަދި ފެންނަމުން މިދަނީ ވަރަށް ރަނގަޅަށެވެ. އެއްގޮތަށެވެ. އޭރު އަލުގަނޑުމެން ޖަލުގައި ތިބެގެން ސިފަކޮށް ޑައިރީކުރި ގޮތަށެވެ. މާބޮޑު ތަފާތެއްނެތި އެވެ. ފަހެ ކާމިނީ ކޭންޕުން އުފެއްދި ބޮޑެތި މަހުޖަނުން މުޅިއާއިލާއާއެކު، އެންދެރި ކޭންޕާގުޅި ލާމެހި ސޮއިކޮށް ހަދަމުން ގެންދާ މަންޒަރުތަކުގެ ބިއްދޮށުގައި ފޮރިވިފައިހުރި ބައިވަރު ކުޅިތައް ހުންނާނެކަން ކަށަވަރެވެ. ތިލަވެ ފެންމަތިވަމުން ދާނީ، އަދި މާފަހުންނެވެ. މިހާރު ބޭނުންވަނީ، އާންމުރައްޔިތުން ސިއްސުވާލާނެ ބާރެއް ދަށްކާލުމަށެވެ. ފަހެ މިހިނދު، އަދި ކާމިނީ ކޭންޕު އޮންނާނީ ކުޑަ މަޑުޖެހުމެއްގަ އެވެ. ސިޔާސީ އުކުޅެއްގެ ދަށުން، ފަހަތަށް ޖެހިލާފައެވެ. އާއަސާސީގެ ދަށުން ހަދަންޖެހޭ އަށްޑިހައެތައް ގާނޫނުތަކެއް ހެދުމުގައި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގައި ބާރެއްގެ ގޮތުގައި ޖަޑިބުރޯލެއް ކުޅެން އޮންނާނީ، އެންދެރި ކޭންޕުގެ ޖުމްހޫރީޕާޓީ އެވެ. ރައީސް މައުމޫނައި ބޭރުފުށުން ވަރަށް ފާޅުގައި ވާދަކުރާނެއެވެ. ސީދާޖަދަލު ކުރާނެއެވެ. ބައެއް އިއްޒަތްތެރި މެންބަރުން ވަރަށްފާޅުގައި ހުތުރުކޮށް ޒާތީގޮތުން ވެސް ފާޑުކިޔާ ހަދާނެއެވެ. ޑީއާރުޕީއައި ވަރަށް ދެކުޅުވާނެއެވެ. ފަހެ، ޖުމްހޫރީޕާޓީން ދަށްކަމުން މިގެންދާ ބާރުގެ ނަތީޖާއަކަށް، ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގައި ފަންސާސް އެއްޕަސަންޓު ނުލިބިގެން ދެވަނަބުރަށް ޑީއާރުޕީގެ ކެނޑިޑޭޓާއި ޖުމްހޫރީޕާޓީގެ ކެނޑިޑޭޓް ދާންޖެހޭ ވަގުތަކީ، މި ބާރުދެއްކުމުގެ އެންމެނާޒުކު އަދި އެންމެ ހައްސާސީ ވަގުތަށް ވުމަކީ، ވަރަށްގާތް ކަމެކެވެ. އޭރުން ތިއްބަވާނީ، ގާސިމާއި ރައީސް މައުމޫނެވެ. ދެކެނޑިޑޭޓުންނެވެ. އެހިނދު ދެން ނިމިގެންދާނީ، ކުރީގެ އެއްބަސްވުމަށެވެ. ރޭވިފައިއޮތް ގޮތަށެވެ. އަޅުގަނޑުގެ ވިސްނުމަކީ، މި ދަށްކަމުންގެންދާ ބާރު، ބާރަކަށްވެ ނިމޭއިރު ޖުމްހުރިޕާޓީގެ ފަހަތުގައި އަދާލަތުޕާޓީއާއި އިސްލާމިކް ޑިމޮކްރެޓިކް ޕާޓީ (ދޮންޖޭމުއުމަރުޕާޓީ) އާއި ސޯޝަލް ލިބަރަލްޕާޓީ (އިބުރާޕާޓީ) އާއި މޯލްޑިވިއަން ނެޝަނަލް ކޮންގުރެސްޕާޓީ (މޮނާޒާނައީމްޕާޓީ) އޮންނާނެއެވެ. އަދި ފަހަރުގައި ދަށްކާލާ ކުއްލިބާރަކުން އެމްޑީޕީ، އެބާރައި ގުޅުމަކީވެސް ދުރުކަމެއްނޫނެވެ. ޑީއާރުޕީގެ ފަހަތަށް ޖެހޭނީ، ޕީޕަލްސްޕާޓީ (ދޮށީމަނިއްޕުޅުޕާޓީ) އާއި މޯލްޑިވްސް ސޯޝަލް ޑިމޮކްރެޓިކްޕާޓީ (ރީކޯޕާޓީ) އާއި ޕީޕަލްސް އެލަޔަންސް (ޔާމީނުޕާޓީ) އެވެ. މިއީ ވަށްތަރެއްގެ ސިޔާސީ އެއްބައި ވަންތަކުމުގެ ގުޅުން ތަކެކެވެ. އެއްބައި ވަންތަކަމުގެ ބޮޑު ދެގުޅުމެވެ. ފަހެ، މިގޮތަށް ހަމައެކަނި ރިޔާސީ ދެކެނޑިޑޭޓުން ތިބެގެން ރިޔާސީ އިންތިޚާބެއް ބޭއްވުމަކީ، ރައީސް މައުމޫނަށް ފައިދާކޮށްފާނެ ގޮތެކެވެ. ފަހެ، މިގޮތަށް އޮވެ ދެވަނަބުރަކަށް ދާންޖެހުމަކީ، އަމުދުން ރައީސް މައުމޫނަށް ފައިދާ ބޮޑުވާނެ ގޮތެކެވެ.
ދެންފަހެ، ސިފަކުރެވޭ އަނެއް ކުޅިއަކީ، ޖުމްހޫރިޕާޓީން ދަށްކަމުންގެންދާ ބާރުގެ ދަށުން މިހާރު ނުރަސްމީކޮށް އުފެދިފައިއޮތް “އެއްބައިވަންތަ ކަމުގެގުޅުން” އެއޮތްގޮތަށް ޖުމްހޫރީޕާޓީއައިގުޅި، ގާސިމުގެ ފަހަތަށް ޖެހުމެވެ. ފަހެ، މިހާލަތުގެ ވެސް ނަތީޖާއަކަށް ވާނީ، ހަމައެކެއްޗެކެވެ. ފަހެ، ދަންނާށެވެ! ވަރަށްމަދު ޕަސަންޓަކުން، ކިރިޔާކާމިޔާބު ކުރެވޭވަރުގައި ރިޔާސީއިންތިޚާބު 2008 ޑީއާރުޕީން ކާމިޔާބުކޮށްފި ނަމަ، ގައުމުގައި ބޮޑެތި ހަމަނުޖެހުން ތައް ހިނގާނެއެވެ. ޒިންބާބުވޭގައި ވީގޮތަށް، ސްޕްރީމްކޯޓުން ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގެ އިތުރުބުރަކަށް ދިއުމަށް ނިންމަވާފާނެއެވެ. އަދި އެމެރިކާގައި ޖޯޖުބުޝް ހޮވުނުފަހަރު ވީގޮތަށް، ސްޕްރީމްކޯޓުން ޑިއާރުޕީކޮޅަށް ހުކުމްކޮށް މިރާއްޖެ އިތުރު ހަމަނުޖެހުން ތަކަކަށް ދިއުމަކީވެސް ސިޔާސީ މުފައްކިރުން ވިސްނާނެ ދިމާތަކެވެ. ސިޔާސީޕާޓީ އަކުން، ކުއްލިކުއްލިއަށް މިގޮތަށް ދަށްކާލާ ބާރުތަކަށް އެއްގޮތަކަށް ވެސް ނުހެއްލި، ހަމަޖެހޭ ދުރުވިސްނުމެއްގެ މަތީގައި ދިވެހި ރައްޔިތުންގެ ވިސްނުން އަބަދުވެސް ސާބިތުކޮށް ބެހެއްޓުމަށް މިދަނޑިވަޅުގައި، ރާއްޖޭގެ ސިޔާސީ މަސްރަހު ދިރާސާކުރާ ސިޔާސީ މީހެއްގެ ހައިސިއްޔަތުން އަޅުގަނޑު، ދިވެހި ރައްޔިތުންނަށް ގޮވާލަމެވެ. ﷲ އަޅަމެންނަށް ސިޔާސީ ގޮތުން ހެޔޮވިސްނުން ދެއްވާށިއެވެ! އާމީން!