އިލްޔާސް ހުސައިން އިބްރާހީމް. (ލިޔުނީ: 2008 އޯގަސްޓް 20 ގައި)
ވަސްވާހެއް ނެތެވެ. ކިތަންމެ ފައިސާވެރިޔަސް ދިވެހި ދައުލަތެއް ނުގަނެވޭނެއެވެ. އަދި ކިތަންމެ ފައިސާއެއް އޮތަސް ލޮބުވެތި ދިވެހި ރައްޔިތުންނެއް ނުގަނެވޭނެކަން ޔަގީނެވެ. އަދި ދިވެހި ދައުލަތް ވިއްކައެއް ނުލެވޭނެއެވެ. ހަމައެހެންމެ ލޮބުވެތި ރައްޔިތުންނެއް ވިއްކައެއް ވެސް ނުލެވޭނެއެވެ. އެކަމާ އުޅޭ މީހަކު ވެއްޓޭނީ ފުށްކިބަ ދަށަށެވެ. އެހިސާބުން އިނދަޖެހުނީ އެވެ. މިއީ އަޅުގަނޑާއެކު، ދިވެހި ޖުމްހޫރު އެއްބަސްވާނެ ހަގީގަތެކެވެ. ދެންފަހެ، ދަންނާށެވެ! “ހަގީގީ މުއްސަނދި ކަމަކީ، ނަފްސުގެ މުއްސަނދި ކަމެވެ”. ކުލުނާއި ލޯތްބާއި ރުހުން ހޯދޭނީ، ނަފްސުގެ ސާފުކަމުންނެވެ. ނަފްސުގެ ތާހިރު ކަމުންނެވެ. ނަފްސުގެ މުއްސަނދި ކަމުންނެވެ. ނަފްސުގެ އޯގާތެރި ކަމުންނެވެ. ނަފްސުގެ ތަބީއަތާއި މިޒާޖުންނެވެ. މިނޫން ގޮތަކަށް މީހާގެ މުއްސަނދިކަން ފާޅުކޮށް ދެއްކުމަކީ، ދެއްކުންތެރި ކަމެވެ. ހަމަކަށަވަރުން ދެއްކުންތެރި ކަމަކީ، ދީނީގޮތުން ބަލާއިރު ފާފައެކެވެ. އިންސާނިއްޔަތުން ބަލާއިރު ކޮށްގެންވާނެ ކަމެއްނޫނެވެ. ޖަރީމާއެކެވެ. އެއްގޮތަކަށް ވެސް އިންސާނުން ގަނެ ވިއްކިގެން ނުވާނެއެވެ. ހަމަކަށަވަރުން، އެއީ އިންސާނިއްޔަތު، ދަށުލުމާއި އަޅުވެތި ކުރުވުމެވެ. މީހުންގެ އަމިއްލަ މިނިވަންކަން ގަތުލުކޮށް ނެތިކޮށް ލުމެވެ. ފަހެ، ނަފްސުގެ ހަގީގީ މުއްސަނދިކަން މިލްކުކުރެވޭނީ، ވިޔަފާރިއެއްގައި ބައިވެރިކޮށް ފަސްޕަސެންޓުން މަތީ، ޕަސަންޓެއް ހިބަކޮށްދީ ގެނެއްނޫނެވެ. ގޭއްއަޅައި ދީގެނެއްނޫނެވެ. ދަރިފުޅަކަށް މަތީ ތައުލީމު ހާސިލުކުރުމުގެ ފުރުސަތު މަތީ ފެންވަރުގެ ޔުނިވަރސިޓީ ތަކުން ހޯދައިދީގެނެއް ނޫނެވެ. ގާނޫނު ހަދާމަޖިލީހުން ގޮނޑިއެއް މަދު އަހަރުކޮޅަކަށް ގަނެދީގެނެއް ނޫނެވެ. ހައްތާވެސް މިހުރީ އިންސާނާ، މާއްދިއްޔަތަށް ލެންބުމެވެ. ކަންވެ ނިމުމުން ހަދާން ނެތިދާނެ ބޭކާރު ކަންތަކެވެ. ރޫހާނިއްޔަތެއް، ލޯތްބެއް ހިމެނިފައިނެތް ކަންތަކެވެ. އެއްވެސް ރަހުމެއް، ކުލުނެއް އެކުލެވިފައި ނެތް ކަންތަކެވެ. މުޅިންވެސް ދެއްކުންތެރި ކަމެވެ. އިންސާނުން ތިމާގެ ދަށުލުމަށް ކުރެވޭ ލާއިންސާނީ މަސައްކަތެވެ. ޝައްކެއްނެތް ގޮތުގައި ދެއްކުންތެރި ކަމަކީ، ހުރިހާ ކަމެއްގެ ހަލާކެވެ. އެންމެ ނުބައި ޖަރާސީމެވެ. ފަހެ، އަމިއްލަ ނަފްސުގެ ޝުހުރަތު ދެއްކުމަށް ކުރާ ހެޔޮބަދަލެއް ނެތް، ހެޔޮޖަޒާއެއް ނެތް، އެއްވެސް ބުރަދަނެއް ނެތް އަމަލެކެވެ. ފަހުން ނަފްސު ބަރުބާދު ކޮށްލާނެ ނުބައި ކަމެކެވެ. ދެދުނިޔޭގައި ފައިދާއެއް ލިބުމަށްވުރެ ފަހުން ގެއްލުންކުރާނެ އަމަލުތަކެވެ. ފަހެ، ބޭރުފުށުން ވަރަށް ހިތްހަމަ ޖެހޭނެއެވެ. އުފާވެރިކަން ހިތާއި ސިކުނޑިޔަށް ވެރިވާނެއެވެ. ހިތާއި ސިކުނޑިއަށް ގަބޫލުކުރެވިފައި އޮންނާނީ، ހަމަ މާދަމާ ވެރިކަމުގެ ސަންދާނުގައި އިށީންނާނީ ތިމަންނާ ކަމެވެ. ވެރިކަމުގައި ހުރިމީހާ ތިމަންނާގެ ހައިބަތާއި ރައްޔިތުން އަޅުވެތި ކުރުމުގެ ހުނަރާއި ބާރު ފެނުމުން ފިލާނެއެވެ. އަދި އޭނާއަށް ފިލާ ހުރެވޭނީ، ތިމަންނާ ބެހެއްޓިހާ ދުވަހަކުއެވެ. ފަހެ، މިއީ އަލީބާބާއާއި ސާޅީސްވަގުންގެ ވެސް ވިސްނުމެވެ. ފަހެ، މިކަހަލަ ވިސްނުމުން ފައިދާކުރާނީ، މަދު ދުވަސްކޮޅަކަށެވެ.
ފަހެ، ދަންނާށެވެ! ދިވެހި ރާއްޖޭގެ ސިޔާސީ މަސްރަހުގެ ކުރިމަތިންނާއި ބިއްދަށުން ފެންނަ އުދަރެސް، ލޮބުވެތި ރައްޔިތުންނަށް ހުރިލެއް ކިތަންމެހާވެސް ކިލަނބެވެ. އެއްގޮތަކަށް ވެސް ސާފެއްނޫނެވެ. އަޑިއެއް ނޭގެއެވެ. ރާއްޖޭގެ ރައްޔިތުންގެ އެންމެ ހައްގުކަންބޮޑު މުދާ ކަމުގައިވާ ފަޅުރަށްތަކާއި ޓޫރިސްޓު ރިސޯޓުތަކުގެ އޯނަރުން އަދިވެސް ހިތުގެއަޑިން ތިބީ، ރައީސް މައުމޫނާ އެކުގައެވެ. މަޖީދީމަގާއި ޗާނދަނީމަގާއި މާލޭގެ ދެފަރާތު ބަނދަރުމަތީގެ ވިޔަފާރި ވެރިން ތިބީ، ހަގީގީ އިސްލާހަށް އެދިއެދިއެވެ. ބަދަލަކަށް އެދިއެދިއެވެ. އެކަމަށް ކަރުހިއްކާފައެވެ. ހާންތިވެފައެވެ. ރާއްޖެތެރޭގައި ވިޔަފާރި ކުރަމުންގެންދާ ކުދިވިޔަފާރި ވެރިންތިބީ، ދަރަންޏަށް އެތިކޮޅެއްދޭ މީހަކާ ދިމާއަށް ބަލަބަލާ ކަޅި ހުއްޓިފައެވެ. ޖެހޭނެ ފަރާތެއް ނިންމަން ނޭގިފައެވެ. ވާން މިއުޅެނީ ކިހިނެއްކަމެއް އޮޅުންފިލުވަން ނޭގިއެވެ. އުނދަގު ވެފައެވެ. ރާއްޖޭގެ ސިޔާސީ ރާޒުވާމޭޒު މަތީގައިހުރި ކުޅިބައި ހުއްޓިފައި ހުންތަނެއް ނުފެނެއެވެ. ދަނީ ވިސްނުމާއެކު، އަވަސް ކުޅިތައް ކުޅެވެމުންނެވެ. ވެރިކަންކުރާ ފަރާތުން ވަރަށް އަވަސްކޮށް ކުޅިޖާތަން އެބަފެނެއެވެ. މަންތިރިއާއި ބޮޑުބޯ ކޮޅުކޮޅު މައްޗަށް ދުވާތަން ފެނެއެވެ. އަސްތައް ކަޑަބޮއް ޖަހާފައި ދުވާތަން އެބަފެނެއެވެ. ކުއްލި އަވަސް ބަދަލުތަކެއް އެބައާދެ އެވެ. މިކުޅިގަނޑު ނިމޭނީ ކޮންގޮތަކަށް، ކޮންހެނެއްކަމެއް ހަމައެކަކަށް ވެސް ވިސްނާކަށް ނޭގެއެވެ. މިކުޅިގަނޑު ނިމޭނެގޮތް ކަށަވަރު ކުރެވޭނީ، ސައިކިޔާ ހިސާބަށް ކުޅިތައް މަދުވެގެން ގޮސް، ދެންބާކީ ދެކުޅިއަކަށް ވުމުންނެވެ. ފަހެ، އެހިސާބަށް ކުޅެވެންހުރި ކުޅިތައް މަދުވެގެން ހިނގައްޖެ ނަމަ ނަތީޖާ އަންނާނެގޮތް ކަށަވަރު ކުރެވޭނެއެވެ. އަޅުގަނޑުގެ ވިސްނުމަށް ފެންނަނީ، ރައީސް މައުމޫނު ކުޅުއްވަމުން ގެންދަވާ ކުޅިތައް އަދިވެސް މޮޅުވެފައި ރައްޔިތުން ސިއްސުވާލާ ކަމެވެ. ކިޔަވައިގެން ތިއްބެވި ތައުލީމީ ޒުވާނުންނަށް ވަޒީރުކަން ދެއްވިދާނެއެވެ. އެކުދިންވެސް އުފަލުން ގަބޫލުކުރާނެއެވެ. ގަނޑުވަރާ ގުޅުންހުރި ބައިވަރު ޒުވާނުން އެބަތިއްބެވެ. ކޮންމެއަކަސް އާގާނޫނު އަސާސީ ކުއްލިއަކަށް ތަސްދީގު ކުރެއްވުމުގެ މުހިންމު ކުޅިއަކީ، ރައީސް މައުމޫނަށް އެހެންގޮތެއް ނެތިގެން، މަޖުބޫރުވެގެން ޖެއްސެވި ކުޅިއެއްކަން ޔަގީނެވެ. އެކަމުގެ އަޑީގައި ބެހެއްޓެވީ، އޮނަރަބްލް ގާސިމް އިބްރާހީމެވެ. ބަންޑާރަ މިސްކިތުން ރިޔާސީ ގަނޑުވަރުދޮށަށް ގާސިމުގެ ޒައާމަތުގައި ހިނގާލުމެއް ހިންގުވައި ގެންނެވެ. އަދާލަތާއި އައިޑީޕީއަށް ވަރަށް އިސްރޯލެއް ދީގެންނެވެ. ދޮށީމަނިއްޕުޅު އެރޭ އެވަގުތު ގާސިމާ ގުޅުއްވި ޚަބަރު އޮތެވެ. ފަހެ މިކުޅިއަކީ، ދަތުރު ކުރައްވަމުން ގެންދެވި މިސްރާބު ބަދަލުކޮށްލަން ޖެހުނު ކުޅިއެކެވެ. މާދުރާލާ ކުރިމަގަށް ސަރުކާރުގެ ކަންކަން އަމާޒުކޮށްގެން ގެންދިއުމުގައި ދެމި ހުންނަވާފައި، ހަމަޓަސްލާފަ، ކުއްލިއަކަށް އެޖެއްސެވި އާއަސާސީ ތަސްދީގު ކުރެއްވުމުގެ ކުޅިއަކީ، އާދަޔާޚިލާފަށް ޖެއްސެވި ކުޅިއެކެވެ. މަޖުބޫރުވެގެން ކުރެއްވި ކަމެކެވެ. ގާނޫނުހަދާ މަޖިލީހުގެ މެންބަރުންނަށާއި ޑީއާރުޕީގެ އިސް މެންބަރުންނަށް ސަރުކާރުގެ މަތީފެންވަރުގެ މަގާމުތައް ބަހަމުން ގެންދަވާފައި، މިކުޅިޖެއްސެވުމުން އެހުރިހާކަމެއް ނުވަތަށް ބަދަލުކޮށް ލެއްވުމުގެ ފަހަތުގައި، ފޮރުވިގެން ހިންގުނު އެތައްރޭވުން ތަކެއް ހުންނާނެކަން ކަށަވަރެވެ. ފުލުހުންގެ ބިލް (2008/5) 2008 ޖުލައި 23 ގައި ވަރަށް އަވަސް ގޮތަކަށް، ގާނޫނުހަދާ މަޖިލީހުގެ މެންބަރުންގެ މުހިންމު އިސްލާހުތައް ފެއިލް ކޮށްލުމަށްފަހު، ފާސްކޮށްލި ފުރިހަމަކަމާއި ބޮޑުމަޖިލީހުގެ މެންބަރުން ވަރަށް ގަދައަޅައި ކުރިމަސައްކަތުން އާއަސާސީ ވުޖޫދަށް ގެނެސް ބާތިލުކޮށްލި ހުރިހާބާރުތަކެއް އަނބުރާ ލިބިގަތުމަށް ފާސްކޮށްލި “އާއަސާސީ ތަސްދީގުކުރުމުން ބާތިލުވި ގާނޫނުތަކަށް ބާރުލިބިދޭ ގާނޫނު” (އާންމު ގަވާއިދު ތަކާބެހޭ ގާނޫނު) މިބިލަކީ، ހަގީގަތުގައި އާއަސާސީގެ ބާރުކަނޑުވާލުމަށް ކުޅުނު ކުޅިއެކެވެ. މިކުޅި ކުޅުވީ ގާނޫނުހަދާ މަޖިލީހުގައި ތިއްބެވި ޖުމްހޫރީޕާޓީއަށް ނިސްބަތްވާ މެންބަރުން ލައްވައެވެ. އެބޭފުޅުންގެ ވިސްނުންހުރީ އާއަސާސީ ތަސްދީގުވުމުން ހުރިހާކަމެއް ނިމުނީ ކަމަށެވެ. ރައީސް މައުމޫނުގެ ވެރިކަން ވެސް ޚަތިމުވީ ކަމަށެވެ. އެހެނަސް، ފުލުހުންގެ ބިލަކީވެސް އާއަސާސީގެ ބާރު ކަނޑުވާލުމަށް ކުއްލިއަކަށް ކުޅުއްވި ކުޅިއެކެވެ. މިކުޅީގެ ސަބަބުން، ފުލުހުންނަށް އާއަސާސީއާ ޚިލާފަށް މިގާނޫނުގެ ދަށުން ފިޔަވަޅު އެޅޭނެއެވެ. ބޭނުންވެގެން އުޅުނު ހުރިހާބާރެއް އަނެއްކާވެސް ލިބުނީއެވެ. މިކަންކުރުވީ ކުރިންވެސް މިކަހަލަކުޅިތައް ކުޅުވި ގޮތަށެވެ. މަޝްހޫރު ނިޒާމީވޯޓު ހަލާކުކޮށްލުމަށް އިސްކުރުވީ، ގއ.މެންބަރ އޮނަރަބްލް އަބްދުﷲ ޖާބިރެވެ. އިންތިގާލީ މަރްހަލާއެއްގެ ގޮތުގައި އިންތިގާލީ ސަރުކާރެއް ގެނައުމުގެ މަސައްކަތް ހަލާކުކޮށްލުވީ، ދ.މެންބަރ އޮނަރަބްލް އަހްމަދު ނާޝިދު އިސްކޮށް ބަހައްޓައި ގެންނެވެ. އާއަސާސީން ބާތިލުކޮށްލި ހުރިހާބާރެއް ލިބިގަތުމުގައި އިސްރޯލެއް ކުޅުވީ މިޖަމާއަތުގެ ބޮސް ގާސިމް ލައްވައެވެ. ބޮޑު މަޖިލީހުން ރައީސް މައުމޫނުގެ 29 މީހުންގެ ބާރުގަދަ ފައުޖު ބޭރުކޮށް ނުލެވުނީ ވެސް، ގާސިމު އެކަން އޮއްބާލީމައެވެ. އެކަން ހުށަހެޅި މެންބަރަށް އެންމެ މުހިންމު ވަގުތުގައި ތަޅުމުގައި ނުހުންނެ ވުނެވެ. އެމެންބަރަށް ވީގޮތެއް އިނގޭނެ މީހަކީ، ﷲ ފިޔަވައި، ޚުދުގާސިމެވެ. ދެންފަހެ ވަގުތީގޮތުން ޑީއާރުޕީ ފަނޑުކޮށްލާފައި ބޭއްވުމަށްފަހު، ޖުމްހޫރީޕާޓީ ވުޖޫދަށް ގެނެސް ދިނީއެވެ. ވަރަށް ފުރިހަމަ ގޮތުގައި، އެންދެރި ކޭންޕުގެ ބާރެއްގެ ގޮތުގައެވެ. ކުރިން ދަތުރު ކުރައްވަމުން ގެންދެވި މިސްރާބު ބަދަލުކޮށް ލައްވާއި އާއަސާސީއާއި އެންދެރި ކޭންޕުގެ ޖުމްހޫރީން ބޭނުންކޮށްގެން މިކުޅުއްވި ކުޅިއަކީ، ހަމަކުރިންވެސް ކުޅުއްވަމުން ގެންދަވާ ޒާތުގެ ކުޅިއެއްކަން ކަށަވަރެވެ. އަމަޒަކީ ހަމައެއް ދިމާއެކެވެ. ހަމައެއް ޓާގެޓެކެވެ. އެއްވެސް ތަފާތެއް ނެތެވެ. ހަގީގީބަދަލެއް ފެންނާކަށް ނެތެވެ. މިހާރު ހުރިހާކަމެއް ގެންދާނީ އާއަސާސީގެ ދަޅައިގެ ދަށުންނެވެ. ކުރިއަށްވުރެ މާމޮޅު އަށްޑަނައެއް ލިބުނީއެވެ. ރައީސް މައުމޫނުގެ ހަތިޔާރަކީ މިހާރު އެއީއެވެ. ފަހެ، މިކުޅިތަކުން ގައުމުގެ ކުރިމަގު އޮތީ ބަނަކޮށެވެ. ވަރަށް ފުސްކޮށެވެ. ކުރިން އެމްޑީޕީ ގާތަށް ގާސިމު ފޮނުއްވާފައި ހުރިގޮތަށް މިފަހަރު އިއްތިހާދީންނާއެކު އެމްޑީޕީ ވަރުގަދަވާގޮތް ވެއްޖެނަމަ، ދެން އެމްޑީޕީގާތަށް ފޮނުއްވާނީ، އެހެންމީހެކެވެ. ފަހަރުގައި، ރިފޯމް މިނިސްޓަރ އޮނަރަބްލް މުހަންމަދު ނަޝީދު ކަމުގައި ވެދާނެކަމަށް، އަޅުގަނޑުގެ ވިސްނުމަށް އާދެއެވެ. ފަހެ، ރައްޔިތުން ހަގީގީ ހަނގުރާމަ ކުރަންޖެހޭނީ ޑީއާރުޕީއަކާ ނޫނެވެ. ރައީސް މައުމޫނު އުފެއްދެވި އެންދެރި ކޭންޕާއެކުގަ އެވެ. ކުރިޔަށްއޮތް ހަގީގީ ހަނގުރާމަ އޮންނާނީ، ޖުމްހޫރީންނާއި އިއްތިހާދީންނައި ދެމެދުގައެވެ. ފަހެ، މިއީ ހޫނުކޮށް ހިނގާނެ ހަނގުރާމަ އެކެވެ.
ފަހެ، ދަންނާށެވެ! ރައީސް މައުމޫނު އެންމެފަހުން ކުޅުއްވި މުހިންމު ކުޅިއަކީ، ވަރަށް އާދަޔާޚިލާފަށް ގަދައަޑަކާ އެކު ޖެއްސެވި ކުޅިއެކެވެ. ފަހެ، މިހިސާބަށް ދިއުމުން ރައްޔިތުން މަޑުޖެހިލައި، ވަރަށް ބޮޑަށް ވިސްނާލަން މަޖުބޫރު ވެއްޖެކަމުގައި އަޅުގަނޑު ދެކެމެވެ. މިކުޅިވެސް މިޖެއްސެވީ، ހަމަދެން އެހެންގޮތެއް ނެތުމުންނެވެ. ކުއްލިއަކަށް ދުލެއްދީފައި، ކުއްލިއެއްޖަހާ ވާންކޮށް ހިފާލުމުގެ ބޭނުމުގައެވެ. އާއަސާސީ ތަސްދީގު ކުރެއްވުމަށް ފަހު، އެންމެ ފުރަތަމައަށް ޖެއްސެވި ކުޅިއަކީ، ބޮޑުކުޅި އެއްކަން ކަށަވަރެވެ. ސިޔާސީ އެކްޓިވިސްޓުން ހެއްވާލި ކުޅިއެކެވެ. ގާނޫނުހަދާ މަޖިލީހުގެ މައިގޮނޑި ބޭރުފުށުން، އިދިކޮޅު މީހުންނަށް ދޫކޮށް ލެއްވީއެވެ. މިއީ ރައީސް މައުމޫނުގެ ކުރިމަގު އޮމާންކޮށް ސާފުކުރުމުގެ ގޮތުން ޖެއްސެވި ބުއްދިވެރި، ވަރަށް ހީލަތްތެރި ކުޅިއެކެވެ. ފަހެ، ހަނދާނަށް ގެންނަވާށެވެ! ބޮޑުމަޖިލީހުގެ މައިގޮނޑި އޮނަރަބަލް އައްބާސް އިބްރާހީމް އަތުން އަތުލައްވައި ގާސިމަށް ހިބަކޮށް ދެއްވިހެން، ޑީއާރުޕީއަށް ނިސްބަތްވާ އޮނަރަބްލް އަހްމަދު ޒާހިރު (ސީނާ) އިންނެވި ގާނޫނުހަދާ މަޖިލީހުގެ މައިގޮނޑި، މާލޭ މެންބަރ އޮނަރަބްލް މުހަންމަދު ޝިހާބަށް، އެންދެރި ކޭންޕުގެ މަހާމަހުޖަނު ގާސިމުގެ ބާރުގައި ދިންދިނުމަށް ބައްލަވާށެވެ. މިކަމުގައި ޑީއާރުޕީގެ ހަމަގައިމުވެސް ތިންވޯޓުވަރު ދެދުވަހުގެ ތެރޭގައި ޖުމްހޫރީން ހޯދިގޮތަކަށް ހޯދައިފިއެވެ. ހަގީގަތުގައި މިކަމުން އިއާދަވެގެން މިދިޔައީ، ހަމައެއް މަންޒަރެކެވެ. ހަމައެކައްޗެކެވެ. މިކުޅި ޖެއްސެވުމުގެ ބިއްދަށުގައި ފޮރުވިފައި އޮތްއެއްކަމަކީ، 2008ގެ ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގެ ކަންތައް، 2008 އޮކްޓޯބަރ 10 ވަނަ ދުވަހަށް ވުރެލަސް ވެއްޖެނަމަ، އެކަމުގެ ޒިންމާ ޖުމްހޫރީންގެ ބޮލުގައި އެޅުވުމުމެވެ. މިހާރުވެސް، ރިޔާސީ އިންތިޚާބު ލަސްކުރުމަށް މޯލްޑިވްސް ލިބަރަލްޕާޓީގެ ފަރާތުން އެބައަޑު އުފުލައެވެ. ޖުމްހޫރީންގެ ބޮލުގައި މިކަން އަޅުވާނީ، ރައްޔިތުން ކުރިމަތީގައި ގުރުބާނީކޮށް ކަތިލާނެ ކަންބަޅިއެއްގެ ގޮތުގައެވެ. އަދި ދަންނާށެވެ! މިއަށްވުރެ ބޮޑެތި ކަތިލުންތައް ހިނގުމަކީވެސް އެކަށީގެންވާ ކަމެކެވެ. އެސްޓީއޯއިން ކުރީގެ ދުވަސްވަރުގައި ކަޅުކޮށް ހިންގިފައިހުރި ވަށްކަންތަކުގެ މައްސަލަތަކާއި ދިވެހި ބައެއް ޖިންސުން ލަތީފުންނަށް ގަދަބާރުން ދީފައިވާ އަނިޔާތަކާއި ކޮށްފައިވާ ގޯނާތައް ތިލަވެ ސްޕްރީމް ކޯޓާހަމައަށް ދިއުމަކީ ދުރުކަމަކަށް ނުވެދާނެއެވެ. ފަހެ، 2008ގެ ބަޖެޓު ގާސިމުލައްވާ ފާސްކުރުވާފައި އެކަން އޭނާގެބޮލަށް ޖެހުމަށްފަހު ނިމި ހިގައްޖެއެވެ. ދިވެހި ނޫޓުގައި އަޅާލަން ލިބުނު ސޮޔެއްގެ ބަދަލުގައެވެ. ހަމައެގޮތަށް އާއަސާސީވެސް، އަދި ފާސްކަރަން ބޭނުންވި މުހިންމު ބިލްތައްވެސް ގާސިމުލައްވާ ފާސްކުރުވާފައި އެކަންއޭނާގެ ބޮލަށް ޖެހުމަށްފަހު، ނިމި ހިނގައްޖެއެވެ. ރައްޔިތުން ބާތިލުކުރި ހުރިހާ ބާރަކާއި އިންތިގާލީ މަރުހަލާގައި ރައީސް މައުމޫނުގެ 8 މެންބަރުންގެ ގަދަބާރެއް ގާނޫނުހަދާ މަޖިލީހުގައި ބޭއްވުމުގެ ބަދަލުގައެވެ. މިފަހަރުގެ ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގެ ކަންތައްވެސް ގާސިމުގެޕާޓީ މެންމަރުން ލައްވާ ނިންމާފައި އެކަން ގާސިމުގެ ބޮލަށް ޖެހުމަށްފަހު ނިންމާލީމާ ހުރިހާކަމެއް ވެސް މިވަގުތައް ހަމަޖެހުނީއެވެ. ފަހުން ރައްޔިތުން ހަދާނެ އެއްޗެއް ހަދާފާނެއެވެ. ނުވަތަ ހަދާންނެތި، ވަޅުޖެހި، އޮބިގެން ހިނގައި ދާނެއެވެ. ރައީސް މައުމޫނަށް ކީއްތޯއެވެ. ފަހެ މިއީ، ގާސިމާއި އޭނާގެ ޖުމްހޫރީ ޕާޓީގެ ތަޖުރިބާ ކުޑަކަމުން ހެދޭގޮތެވެ. ކަތިލެވޭ ކަތިލުންތަކެވެ. އަދި މިކަހަލަ ނާޒުކު ފަށްތަރެއްގައި ގާނޫނުހަދާ މަޖިލީހުގެ މައިގޮނޑީގައި އަމިއްލަޕާޓީގައި ރަނިންމޭޓަކަށް ހަދަންހުރި އެންމެ އިސްމީހާ ބޭންދިބޭންދުމަކީ، ފަހަރުގައި މިކަހަލަ ކަތިލުމަކަށް ވެދާނެއެވެ. ވޭލް ސަބްމެރީންގެ ހިއްސާ ދޫކޮށްލުމާއި ވިލާކުންފުނީގެ ޗެއާމަންކަން، އުމުރުން ވަރަށްހަގު ދަރިއަކަށް އަމިއްލައަށް ބަދަލުކޮއްލުމަކީ، އަމިއްލަ ވިޔާފާރިކުންފުނި އަމަލީގޮތުން ހިންގުމުން ބަރީއަވުމެއް ނޫނެވެ. މިފަދަ ކަންކަން ދާއިމަށްދެމިދާ ގޮތަށް ޝަރުއީމަގުން ނުހިނގާހާ ހިނދަކު ބެލެވޭނީ، އަރަބީންގެ ރަސްކަމުގެ ތެރޭގައި ކުޅޭޒާތުގެ ކުޅިވަރެއް ކަމުގައެވެ.
ފަހެ، ދަންނާށެވެ! ޖުމްހޫރީންގެ މިކަންތައްގަނޑު ގޯހުންގޯހަށް ގޮސް އިދިކޮޅު އެންމެންނާގުޅި، ޕާކިސްތާނުގައި ވީގޮތަށް އިތުބާރު ނެތްކަމުގެ ވޯޓަކައި ހަމައަށް ގޮސް މުޅިންގޯސް ވެއްޖެނަމަ، ދެން އޮންނާނީ އަނެއްކާވެސް ބޮޑުކުޅިއެއް ޖައްސަވައި މައިތިރި ކޮށްލެއްވުމެވެ. ފަހެ، އެކުޅިއަކީ ރައީސް މައުމޫނުގެ ފުލުހުންނާއި ސިފައިން އެމީހުންގެ މަރުކަޒުތަކުގައި މަޑުން ނުތިބެ ނުކުތުމެވެ. ފުލް ޔުނީފޯމްގައިތިބެ، ގައުމު ސަލާމަތްކުރުމެވެ. އެހެންނޫންނަމަ، ދެންޖައްސަވާނީ ސައި ކިޔުއްވާ ކުޅިއެވެ. އެއީ، އެންމެފަހު ކުޅިއެވެ. ބަންގާޅުކަރައިގެ ދަނބިދަރިފުޅުގެ އެހީގައި ފުރާވަޑައި ގެންނެވުމެވެ. ހުރިހާކަމެއް އެންދެރި ކޭންޕަށް ދޫކޮށްލުމެވެ. ފަހެ، ގާސިމަށް ދޫކޮށްލާފައި ފަހަތަށް ޖެހިލުމަކީ، މަޖުބޫރުވެގެން ޖައްސަވާނެ އެންމެފަހުގެ ކުޅިކަމުގައި ދެކޭމީހުން ވެސް މަދެއްނޫނެވެ. އެހެނަސް އަޅުގަމޑުގެ ވިސްނުމަކީ، އުމުރުދުވަހަށް ފަލަސްތީނުގެ ރައީސް ޔާސިރު އަރަފާތު ހުންނެވިހެން، ޕާޓީއެއްގެ ފަހަތުގައި ހުންނަވައިގެން ނަމަވެސް ވެރިކަމުގައި ރައީސް މައުމޫނު ހުންނަވާނެ ހެންނެވެ. ފަހެ ބޮޑު މަޖިލީހުގެ މަސައްކަތަށް ނަޒަރުކޮށް ވިސަނާލާ އިރުވެސް އަވަސްކުރުމުގެ ބަހަނާގައި ވަރަށް ގިނަކަންތައްތައް ކާމިޔާބުކުރީ ގާސިމު ލައްވާ، އިދިކޮޅު ލީޑަރުން މައިތިރިކޮށް، ކޮންޓްރޯލް ކޮށްގެންނެވެ. ދިވެހި ރައްޔިތުން ބޮޑު މަޖިލީހުގެ މެންބަރުންނާ، ހަވާލުކުރިގޮތަށް އެންމެ ފުރިހަމަކޮށް އާއަސާސީ ނިންމުމަށް ބާރުއަޅާއި އެގޮތުގެ މަތީގައި ސާބިތުކަމާއެކު، ހިފާލިނަމަ، ރައީސް މައުމޫނަށް، މިހާރު އެބާރުގަދަކުރާ ގޮތަށް ބާރެއް ނުދެއްކުނީހެވެ. މާއަވަހަށް މާޔޫސްވެ ބަލިވީހެވެ. އަބަދުވެސް ރައްޔިތުން އިއްތިހާދުވުމުގެ ބިރުއޮތީހެވެ. ރައްޔިތުން ރޫޅުމެއްނެތި، އިސްލާހީ ހަރަކާތުގެ ފަހަތުގައި ޖަމާވެފައި އޮތީހެވެ. ވަރުގަދަ ބާރެއްގެ ގޮތުގައި އިއްތިހާދީންގެ ބާރުއޮތީހެވެ. ޖުމްހޫރީންނަކަށް މިހާރު އެދައްކާ ބާރެއްނުދެއް ކުނީހެވެ. އަޅުގަނޑުގެ ފައިގާއިހުރި ބޫޓުބާލައި މޭޒުމަތީގައި ބަހައްޓައި ނުކުންނަން ޖެހުމާ، އަދި މޭޒުމައްޗަށް އަރާ، އިހްތިޖާޖު ކުރަންޖެހުނީ ބޮޑުމަޖިލީހުގެ ރޫހު ރައްޔިތުންގެ ވިންދައި އެއްގޮތަށް ގެންދެވޭތޯ ބެލުމަށެވެ. ރައްޔިތުންގެ ހައްގުގައެވެ. އދ.މަޖިލީހުގެ ރަސްމީ ޖަލްސާތަކުގައި ސޯވިއެޓް ޔުނިއަންގެ ރައީސުންގެ ފަރާތްޕުޅުން، މިޒާތުގެ ރުޅިވެރި އިހްތިޖާޖުތައް މީގެކުރިންވަނީ ފެނިފައެވެ.
ފަހެ، ދަންނާށެވެ! އެއްގޮތަކަށް ވެސް މިއީ، ރައީސް މައުމޫނު ކުޅުއްވި ބޭކާރުކުޅިއެއް ނޫނެވެ. މިވަގުތައް ސީނާޒާހިރު ދިފާއު ކޮށްދިނުމަށް ވުރެ، ޖުމްހޫރީން ހިމާޔަތްކޮށްދީ އެންދެރީ ކޭންޕު، ހިތްހަމަ ޖައްސައި ދިނުމަކީ، އިދިކޮޅު އިސްލާހީ ހަރަކާތް ފަނޑުކޮށް ފިނިކޮށް ލުމަށް އެޅޭނެ ހަމައެކަނި ފިޔަވަޅެވެ. އަދި މިކުޅިއަކީ ކުރިޔަށްއޮތް އާންމު އިންޔިޚާބުގައި އެންދެރިކޭންޕަށާއި ކާމިނީ ކޭންޕަށް ގާނޫނުހަދާ މަޖިލީހުން ގިނަގޮނޑިތަކެއް ހޯދުމަށް މަގުފަހި ކޮށްދިނުމަށް ހުޅުވާލެވުނު އަމާން ދޮރާއްޓެކެވެ. ވިޔަފާރީގައި އަރާހުންނެވި ޖާބިރު، ޖުމްހޫރީންނާއެކު އެމީހުންގެ ތެރޭގައި ހުންނަވައިގެން ދިހަވަރަކަށް ގޮނޑި ނަންގަވާއިރު، ކޮއްކޯފުޅު އޮނަރަބްލް ޔާމީން އަބްދުލް ގައްޔޫމުގެ ޕީޕަލްސް އެލަޔަންސުން، ވަކިން ތިބެގެން އަށެއްކަ ގޮނޑި ހޯދޭނެއެވެ. ޖުމްހޫރީންނަށް މިހާރު އެތިބިގޮތަށް އެމީހުންގެ ސާބިތުކަންމަތީގައި ތިބެވިއްޖެނަމަ، ފަންސަވީހަކަށް ގޮނޑި ކާމިޔާބު ކުރާނެއެވެ. ހަގީގަތުގައި މިއީ އެންދެރި ކޭންޕާއި ކާމިނީކޭންޕަށް ރައީސް މައުމޫނު ދެއްވާ ޗާންސެކެވެ. ފަހެ، މަގްސަދަކީ އެމްޑީޕީ ވަރުގަދަވިޔަ ނުދިނުމެވެ. އަދި ސިޔާސީގޮތުން އިދިކޮޅު އެހެންބަޔަކު އިސްނެގިޔަ ނުދިނުމެވެ. ބޭނުމަކީ ޖުމްހޫރީންގެ ކުރިމަތީގައި އިއްތިހާދީން ބަލިކަށިކޮށް ލުމެވެ. މިހާރު މިވީގޮތުން އިއްތިހާދީން، ރާއްޖެގެ ސިޔާސީ ފުރޭމުން ކެހިގެން ދިޔައީއެވެ. މަންޒަރަށް ނޭރީއެވެ. ފަހެ، އިންތިގާލީ މަރުހަލާގައި އާއަސާސީގެ ދަށުން ހަދަންޖެހޭ ވަރަށްގިނަ، މުހިންމު ގާނޫނުތަކުގައި ރައީސް މައުމޫނު ބޭނުންފުޅުވާ ކުލައެއް ޖައްސާލައްވަން ފަސޭހަވާނީ މިކުޅި މިގޮތަށް ކުޅުއްވައިގެން ކަން ކަށަވަރެވެ. ފަހެ އަށްޑިހަ އެތައް ގާނޫނެއް އާއަސާސީއަށް ބާރު ދިނުމުގެ ގޮތުން ބޭނުންވާއިރު، މިކަން އެންމެ ފުރިހަމަކޮށް ގެންދެވޭނެ ގޮތެއްކަމަށް ރައީސް މައުމޫނަށް މިހާރު އެންމެފަސޭހަ ވާނީ، މިގޮތަށް މިކަން ދޫކޮށްލައްވައި ގެންނެވެ. މިމަސައްކަތުގައި އިސްކޮށް، ސީނާޒާހިރު ބޭންދުމުން ބޮޑުމަޖިލީހުގައި އައްބާހަށް ވީގޮތް ވެދާނެއެވެ. ފަހެ، ޝިހާބު ބޭންދީމާ ގާތްގަނޑަކަށް އެބޭންދުނީ ހަމަ ޖުމްހހޫރީންގެ ވެރިޔާ ގާސިމެވެ. ފަހެ، މިކުޅި ޖެއްސެވުމުން ބޭރުފުށުން ފެނިގެންދިޔަ މަންޒަރުން ރައްޔިތުންގެ ތެރެއިން ސިޔާސީ ކަންކަމުގައި މައިދާނަށް ނުކުމެއުޅޭ އެކްޓިވިސްޓުން ބަލައިގަތީ، “ކުޑަބަދަލު” އަތުވެއްޖެ ކަމަށެވެ. ކާމިޔާބު ލިބުނީކަމަށެވެ. ބޮނޑިބަތް ކެއުމާއި އުފާކޮށް ލޯރިބުރު ޖެހުން ބޭއްވިއެވެ. އަތްތިލަބަޑި ޖަހާއި ނަށާހެދިއެވެ. ދެން ކުރިޔަށް އޮތީ “ބޮޑުބަދަލު” ރިޔާސީވޯޓު ކަމަށް ގަބޫލުކޮށް ބަލައި ގަތެވެ. ކުޑަބަދަލުން މިފެނުނީ، ބޮޑުބަދަލު ކާމިޔާބުވާނެ ކަމުގެ ނިޝާންތައް ކަމުގައި ގަބޫލުކުރިއެވެ. މިކާމިޔާބަކީ، ބޮޑުބަދަލު ގެނައުމަށް އެޅުނު ބާރެއް ކަމުގައި ގަބޫލުކޮށް ބަލައިގަތެވެ. ފަހެ މިހުރިހާ ވާހަކައެއްގެ ޚުލާސާއަކީ، ދިވެހި ދައުލަތެއް ނުގަނެވޭއެވެ. އަދި ލޮބުވެތި ދިވެހި ރައްޔިތުންނެއް ނުގަނެވޭނެ އެވެ. އޭ! ހައްދަވާބޮޑުކުރެއްވި ﷲ އެވެ! އަޅަމެންނަށް މޮޅެތި ސިޔާސީ ވިސްނުން ދެއްވާށިއެވެ! އާމީން!