ބޮޑުމަޖިލީހުގައި މަޖިލިސް ރޯގާ އަޅައިފިއެވެ.

ނޯޓް: މިމަޒްމޫނަކީ، ސަންދާނުޓީމުން، “އެސަންދާނު” ގެ ނަމުގައި ދިވެހި ސަރުކާރުގައި ގަވާއިދުން ރަޖިސްޓްރީ ކޮށްގެން ނެރެންފެށުމާ ގުޅިގެން އެސަންދާނުގެ ފުރަތަމަ އަދަދަށް 2006 މާޗް ގައި އަޅުގަނޑު ލިޔުނު އާޓިކަލެކެވެ.

އާދެ! ދިވެހިދައުލަތުގެ ބޮޑުމަޖިލިސް ކަމުގައިވާ  ދިވެހި ރާއްޖޭގެ ރައްޔިތުންގެ ޚާއްސަ މަޖިލިސް އެއްކުރެވޭނީ، އެމަޖިލިސް އެއްކުރަން ބޭނުންވާކަމަށް ރައީސުލް ޖުމްހޫރިއްޔާއަށް ފެނިއްޖެ ހިނދެއްގަޔާއި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން ރައްޔިތުންގެ ޚާއްސަ މަޖިލިސް އެއްކުރުމަށް ފާސްކޮށްފި ހިނދެއްގައެވެ. މިދެ ދަނޑިވަޅުގައި ވެސް މަޖިލިސް އެކުލަވާލުމަށް އަންގާނީ، ރައީސުލް ޖުމްހޫރިއްޔާއެވެ.

ދިވެހި ރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ގާނޫނު އަސާސީގައި ވާގޮތުގެ މަތިން، ބޮޑުމަޖިލިސް އެކުލަވާލެވޭނީ، މިދެގޮތުންކުރެ ގޮތަކުން އެކަންޏެވެ. ރޯގާ ޖަރާސީމަކީ، ފުރާނަހުންނަ ތަކެތީގަޔާއި ފުރާނަ ނުހުންނަ ތަކެތީގައި އަށަގަންނަ، އެކަތިން އަނެކައްޗަށް ބަދަލުވުމުގެ ގާބިލުކަން ލިބިފައިވާ، އިންސާނާގެ ހަމަލޮލަށް ނުފެންނަ ވަރަށް ކުޅަދާނަކަން ލިބިފައިވާ، ކޮންމެވެސް ބާވަތެއްގެ ވިހައެއް އުފުލާ އެއްޗެކެވެ. މީގެ ހެއްކަކީ، ކޮންޕިއުޓަރ ފަދަ ތަކެތީގެ ހާޑްވެއަރގައި ޖަރާސީމު އަށަގަތުމެވެ. އަދި ހިކި ލަކުޑިފަދަ ތަކެތީގައި ޖަރާސީމު އަށަގަތުމެވެ. ސައިންސް ވެރިން އެންމެ ކަންބޮޑުވަނީ، އެއްވަށްތަރުން އަނެއް ވަށްތަރަށް ބަދަލުވެ ގަންނަގޮތާ މެދުގައެވެ. ދޫނިސޫފާސޫފިން އިންސާނުން ނަށެވެ. ޖަނަވާރުން އުފެދި އިންސާނުން ނަށެވެ. އަދި އިންސާނީ ނައުޢުން ޖަމާދާތަށެވެ. އަދި މިހާތަނަށް މަޖިލިސް ރޯގާ އުފަންވެ އަށަގެންފައިވަނީ ހަމައެކަނި، ދިވެހި ރާއްޖޭގެ ބޮޑު މަޖިލީހުގައެވެ. އާދެ! ރައްޔިތުންގެ ޚާއްސަ މަޖިލީހުގައެވެ.

ފަހެ، ދަންނާށެވެ! މިއީ ދައުލަތްތައް ސުންނާފަތި ކޮށްލާއި ވިއްސިވިހާލި ކޮށްލުމަށް، މިހާރު މިފެނިގެން އުޅޭ ދޫނިރޯގާ އަށްވުރެވެސް މާނުރައްކާތެރި، ބިރުވެރި ވަބާއަކަށް ވަނީ، ވެފައެވެ. މިރޯގާ އަށަގެން ފައިވާ، ބޮޑުމަޖިލީހަށް ވާނޭގޮތަކީ، ކޮބައިކަން ހޯދާ ދިރާސާކޮށް  ނިންމުމެއް ކަނޑައަޅާނެ ސައިންސް ވެރިންނާއި ސިޔާސީ ޑޮކްޓަރުން ވަނީ، އުފައްދަން ޖެހިފައެވެ. ﷲގެ އިރާދަފުޅުން އަދި މިޖަރާސީމު އަށަގެންފައި ވަނީ، ބޮޑުމަޖިލީހުގެ ތެރޭގައި އެކަންޏެވެ. އެއްމަޖިލީހުން އަނެއް މަޖިލީހަށް ބަދަލު ވުމުގެ ކުރިން، ވެކްސިނެއް އީޖާދުކޮށް، ދިނުމުގެ ޒިންމާ އުފުލަން ޖެހޭނީ، ރައްޔިތުންނެވެ. ފަހެ، މިއީ ރައްޔިތުންގެ އެންމެއިސް ވާޖިބުކަން ކޮންމެ މީހަކު އަމިއްލައަށް ގަބޫލުކޮށް އަމަލީ ފިޔަވަޅު އަޅަންޖެހިއްޖެ ވަގުތަކީ، މިއީކަން ކަށަވަރެވެ. އަވަސް ވެގަންނާށެވެ. ކޮންމެ ކަމަކަށްވެސް ވަގުތެއް އަންނާނެއެވެ. މޭވާދޮންވެ ފައްކާވީމާ ބިނދެލައި ބޭނުން ނުކޮށްފިނަމަ، އަތުން އެފުރުސަތު ދިޔައީއެވެ. މޭވާ ހަލާކުވެ ފީވެދިޔައީއެވެ. ވޭންއަޅައަޅާ ހުންނަ މުލިހި ފަޅައިގެން ދަނީވެސް ދޮސްއެރި ފައްކާވުމުގެ ވަގުރުއައިސް ޖެހުމުންނެވެ.

އާދެ! މިހާރު އުފެދިފައި މިއޮތް ބޮޑުމަޖިލިސް އުފައްދަވާއި އެއްކުރައްވާފައި ވަނީ، ރައީސުލް ޖުމްހޫރިއްޔާ އަށް، ލިބިދޭ މިދެންނެވި ބާރުދެދަށުން، 2004 ޖުލައި 19 ވި ހޯމަ ދިވަހުއެވެ. 2006 މާޗް މަހުގެ މިހާތަނަށް ބޭއްވިފައި ވަނީ، އެންމެ 73 ޖަލްސާއެވެ. 69 ވަނަ ޖަލްސާ ބޭއްވުމަށް، ތިންފަހަރު މަތިން ދަންނަވަން ޖެހުނެވެ. 2006 ޖެނުއަރީ 29 ވި އާދީއްތަ ދުވަހާއި 2006 ފެބްރުއަރީ 19 ވި އާދީއްތަ، މިދެދުވަހުގެ މަތިންވެސް ކޯރަމް ހަމައެއް ނުވިއެވެ. އަދި ކުރީ، އާދީއްތާގައި ބޮޑުމަޖިލީހުގެ ރައީސް އޮނަރަބްލް އައްބާސް އިބްރާހީމް އިންނަވައިގެން ޖެހިވަޑައިގަތީ، 10 މިނެޓް ބެއްލެވުމަށް ފަހު، ކޯރަމްހަމަ ނުވާތީ، ޖަލްސާހުއްޓާ ލައްވާށެވެ. އަދި 19 ވަނަ ދުވަހު، 9.10 ހިނގިއިރު ހާޒިރުވެ ވަޑައިގެން ތިއްބެވީ، އެންމެ 49 މެންބަރުންނެވެ. ހާޒިރުވެ ވަޑައިނުގަން ނަވަނީ، 64 މެންބަރުންނެވެ. ކޯރަމް ހަމަވާ އަދަދުކަމަށް، މިދުވަސްކޮޅު ބައްލަވަނީ، 57 މެންބަރުން ހާޒިރުވެ ތިއްބެވުމުންނެވެ.

އާދެ! ބޮޑުމަޖިލީހުގެ ގާނޫނީއަދަދު ކަނޑައެޅުމުގެ އެންމެފަހު ބާރު އޮންނަނީ، ރައީސުލް ޖުމްހޫރިއްޔާ ކުޅުއްވާ ކުޅިވަރެއްހެން، އަރަތެއްގެ ގޮތުގައެވެ. އެމަނިކުފާނު ބޭނުންފުޅު ވަގުތެއްގައި ބޭނުންފުޅު ގޮތަކަށް އަރަތެއްފަދަ މިކުޅިގަނޑު ހިންގާލެއްވޭ ގޮތަށް އޮންނަނީ، ވަރަށްރަނގަޅަށް ރާވާ ސެޓްކޮށްފައެވެ. ބޮޑުމަޖިލިސް މިފަހަރު އަލަށް ފެށުނުއިރު، ގާނޫނީ އަދަދެއްގެ ގޮތުގައިއޮތީ، 108 (ސަތޭކައަށެއް) ކެވެ. އެމަނިކުފާނަށް، ސީދާއަޅުގަނޑު ސުވާލެއް ދެންނެވުމުންނާއި އިސްލާމީ މަރުކަޒުގައި އޮތް، 2004 ޖޫން 9 ގައި ހުށަހެޅުއްވި އިސްލާހީ އެޖެންޑާގެ ވާހަކަފުޅުގައި އަދަދު ހުށަހަޅުއްވަމުން ވިދާޅުވެފައި ވަނީ، ޚާއްސަ މަޖިލިސް އެކުލެވިގެން ވަނީ، 108 މެންބަރުންގެ މައްޗަށް ކަމުގައެވެ. މިއީ ޚުދު އެމަނިކުފާނުގެ ދޫފުޅުން ނުކުތް ބަސްފުޅެވެ. އެހެނަސް ގާނޫނު އަސާސީން އަރަތެއްގެ ގޮތަށް އެމަނިކުފާނަށް ލިބިދޭބާރަކާހެދި، ބޮޑު މަޖިލީހަށް އެކިގޮތްގޮތަށް ބޭފުޅުން ޢައްޔަން ކުރައްވައިގެން ގާނޫނީއަދަދަށް ބަދަލު ގެންނަވަނީ، ސީދާ އެމަނިކުފާނެވެ. ސީދާރައީސް މައުމޫނެވެ. އޭނާ ކުޅުއްވާ ކުޅިވަރެއްގެ ގޮތުގައެވެ. ކެބިނެޓަށް މީހުން އިތުރުކޮށް، މަޖިލީހުގެ އަދަދު ގިނަކޮށް ލަނީއެވެ. މާއްދާއެއް އަމިއްލަފުޅަށް ބޭނުންފުޅުވާ ގޮތަށް ފާސްކޮށްލަން ވީމާ، މެންބަރުން އިތުރުއިތުރު ކުރައްވަނީއެވެ. އަރަތުގެ މިކުޅިވަރު މިކުޅުއްވަނީ، ސީދާ ރައީސުލް ޖުމްހޫރިއްޔާއެވެ.

ފަހެ، ދަންނާށެވެ! ދިވެހި ދައުލަތަށާއި ގައުމީ ސިޔާދަތަށާއި ވަހުދަތަށް ހެޔޮގޮތް ވިސްނަވާއި އިޚްލާސްތެރި ކަމެއް ހިތްޕުޅުގައި އޮތްނަމަ، އަމިއްލަފުޅަށް ބޭނުންވާ ގޮތްތަކަށް ގާނޫނުއަސާސީ ލިޔުއްވާއި ފާސްކޮށް ލެއްވުމުގެ އަމިއްލަ ބޭނުމުގައި މިގޮތަށް މިފަދަކަމެއް ނުކުރައްވާނެއެވެ. އަދި ސަރުކާރުގެ އޮނޮގަނޑަށް ގެންނަވާ ސިޔާސީ ބަދަލުތައް، ބޮޑު މަޖިލީހުގެ ގާނޫނީ އަދަދަށް އެއްވެސް ބަދަލެއް ނާންނަގޮތަށް ގެންނެވީހެވެ. ބޮޑުމަޖިލީހުގެ ތެރޭގައި ހައިޖާނުއުފެދި އޮޅުންބޮޅުން އަރާ، އަރަތެއްގެ ގޮތުގައި، ގާނޫނު އަސާސީން އެފަދަބާރެއް ލިބިދޭތީއޭ ކިޔާފައި މިގޮތަށް، މިފާޑަށް އަމަލުކުރައްވާކަށް ނުޖެހެއެވެ. މަގާމުތައް ފުށޫއަރާގޮތަށް ބޮޑުއަރަތަކަށް ހައްދަވައިގެން، ލިބިދޭހަނި ބާރެއްގެދަށުން މިފަދަ މުހިންމު މަޖިލީހަކާ ކުޅުއްވައިގެން ނުވާނެއެވެ. މިގޮތަށް ކުޅުއްވުމަކީ، އަސާސީގެ ރޫޙާމުޅިން ޚިލާފުއަމަލެކެވެ. އަދި މިގޮތަށް ކުޅުއްވެން އޮތަސް މިއީ ކުޅުއްވައިގެން ވާނެކުޅިވަރެއް ނޫނެވެ. އެހެނަސް ކުރާނީކީއްތޯއެވެ! ހިތާމަހުއްޓެވެ! ހިތާމައިގެ ކޮޅެއް ނެތެވެ! މިހާރު ބޮޑުމަޖިލީހުގެ އަދަދަކީ، 113 މެންބަރުން ކަމުގައި އެއްވެސް ޖެހިލުމެއްނެތި ހައްދަވައިފިއެވެ. މިހާރު މަޖިލީހުގެ އަޣްލަބިއްޔަތު ކަމަށް އިޢުލާނު ކުރައްވާފައިވަނީ، 57 (ފަންސާސް ހަތެއް) ބޭފުޅުން ކަމުގައެވެ. މިމައްސަލައަކީ، ބޮޑުމަޖިލީސް އުފެއްދެ ވީއްސުރެ އޮޅުންއަރާގޮތަށް އޮންނަ އަރަތެކެވެ. އަޅުގަނޑު ޖަލުން މިނިވަން ވެގެން ހާޒުރުވި ފުރަތަމަ ޖަލްސާގައި މިމައްސަލަ ވާނީ، ތަޅުމުގައި ނަގާފައެވެ. އަޑުއުފުލާފައެވެ. އަދި ދޭތެރެދޭތެރެއިން މިމައްސަލައަކީ، ނިޒާމާގުޅޭ މައްސަލައެއްގެ ގޮތުގައި ހުށަހަޅަމުން ގެންދާ މައްސަލައެކެވެ. ރ.އަތޮޅު އިއްޒަތްރެރި މެންބަރ އަލީވަހީދު އަބްދުއްރައްޒާގު ވެސް ވަނީ، މިމައްސަލަ އެތައްފަހަރަކު ނަންގަވާފައެވެ. މިއީ ވަރަށް ގިނަޖަލްސާތަކުގައި އަޅުގަނޑު ތަކުރާރުކޮށް ގަނަމުން ގެންދާ މައްސަލައެކެވެ. އެހެނަސް ލަދެއްނުގަނެއެވެ. އަޅުގަނޑު މިކަންމިކުރަނީ، ހަދާންކޮށްދިނުމުގެ ގޮތުންނެވެ. ލަދުގަނެ މިފަދަ ކަންތައްކުރުން މަދުކުރޭތޯއެވެ. ނުވަތަ ހުއްޓާލާތޯއެވެ. ގޮނޑިތައް ފުށުއަރާގޮތަށް އެތައް މެންބަރުންނެއް ރައީސް މައުމޫނު ޢައްޔަން ކުރައްވާފައި އެބަތިއްބަވައެވެ. އެހެނަސް ރައީސުލް ޖުމްހޫރިއްޔާ ބޭނުންފުޅިއްޔާ ސަރުކާރު ހިންގުމުގެ މިފަދަ ކަންތައްތައް ގާނޫނު އަސާސީއާ ފުށުނާރާގޮތަށް ބެހެއްޓެވިދާނެއެވެ. ގާނޫނު އަސާސީގެ ރޫޙާއެއްގޮތަށް ކުރެއްވި ދާނެއެވެ. ކިޔަވައިގެން ތިއްބެވި އެކަމަށްގާބިލު އެތައް ބޭފުޅުންނެއް ބޭކާރުގޮތުގައި ދޫކޮށްލައްވާފައި އެބަތިއްބެވެ. މިކަންތައް އަރަތަކަށް ނުހައްދަވައި މިފަދަގާބިލް ބޭފުޅުންނަށް އެފަދަ ގައުމީ ފުރުސަތުތައް ދެއްވައިގެން، ރައްޔިތުންނަށް އިޚްލާސްތެރި ވެވަޑައިގެންނެވި ދާނެއެވެ. ގޮނޑިތައް މަގާމާގުޅިގެން ފުށޫނާރާގޮތަށް މިފަދަގާބިލް، ކަމަށް އެކަށީގެންވާ މީހުން، ގޮނޑިއެއް ހުސްވެއްޖެއްޔާ މަޖިލީހަށް ވެއްދިދާނެއެވެ. އަދި މަގާމުތަކާ ގުޅިގެން، ބޭފުޅުން ފުށޫނާރާގޮތަށް ޢައްޔަން ކުރެއްވުމުގައި މިގޮތްތަކަށް ބައްލަވައިގެން ގައުމަށް އެންމެފައިދާ ހުރި، ރަނގަޅުގޮތެއް ހެއްދެވީމާ ނިމުނީއެވެ. މިއީ ވަރަށް ސާފުކޮށް އޮތް، ފަސޭހަފުޅު ކަމެކެވެ. އޮޅުވާލާއި ހަޑިކޮށްލައްވަނީ، އަމިއްލަފުޅު މަސްލަހަތާއި އެދުމުގެ ބޮޑުކަމުންނެވެ. އަރިސް ވަޒީރުންތައް ހުރިހާކަމެއްގައި ގެންގުޅުއްވުމުގެ ބޭނުމުގައެވެ. ބޮޑުމަޖިލީސް ދެމިއޮތްހާ ދުވަހަކު ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގައި ހުންނަ ރައީސް މައުމޫނުގެ 8 ގޮނޑިޔަށް އެއްގޮތަކަށް ވެސް، ވަޒީރުން ޢައްޔަން ނުކުރައްވަން ވީއެވެ. އަދި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް، ރައްޔިތުން ހޮވާފައި ތިއްބެވި ވަޒީރުންގެ ކިބައިން، ބޮޑުމަޖިލީސް ދެމިއޮތްހާ ދުވަހަކަށް ވަޒީރުކަން ނަންގަވަން ވީއެވެ. އެބޭފުޅުން ތިއްބަވަންވީ ހަމައެކަނި ރައްޔިތުންގެ މަންދޫބުންގެ ގޮތުގައެވެ. ދެބާރެއް ތަމްސީލްކުރާ މަންދޫބުންނަށް އެއްފުރުސަތެއް ގައި އެއްފަހަރާ ދެބާރު، ތަމްސީލު ކުރުމަށް ތިބެވިގެން ނުވާނެއެވެ. ވަގުތުން މިފުށޫއެރުންތައް ނައްތާލަންވީއެވެ. މިފަދަ އިސްލާހީ ފިޔަވަޅެއް ގެނެސްދެވޭނީ، ހަމައެކަނި ރައީސް މައުމޫނަށެވެ. ރައްޔިތުންގެ ހައްގަށާއި ދިވެހި ގައުމަށްޓަކާ މިފަދަ އިސްލާހީ ފިޔަވަޅެއް ގެނެސް ދެއްވިދާދާނެ ޗާންސް ފަސޭހަކަމާއެކު ހުޅުވިފައި އޮތީމާ، މިވާހަކަވެސް ރައްޔިތުންނަށް ހާމަކޮށްލުމުގެ ބޭނުމުގައި ލެޔެލީއެވެ.

އާދެ! ބޮޑުމަޖިލީހުގެ 73 ވަނަޖަލްސާ ބޭއްވުނު އިރުވެސް ކުރެވިފައި އޮތްހާ މަސައްކަތަކީ، ބޮޑުމަޖިލީސް ހިންގާނޭ ގަވާއިދެއް ފާސް ކުރެއްވުން އެކަންޏެވެ. ފަހެ، މިގަވާއިދަކީ، ދުނިޔޭގެ ރެކޯޑުފޮތަށް މުޅިދުނިޔޭގައި ވެސް، ހެދުނު އެންމެއަގުބޮޑު ގަވާއިދުގެ ގޮތުގައި އަރަންޖެހޭނެ ގަވާއިދެކެވެ. މިގަވާއިދުގެ އަގުވަޒަން ކޮށްލައްވާށެވެ. 113 ބޭފުޅުންކުރެ ކޮންމެބޭފުޅަކަށް މަހަކު 7000 (ހަތްހާސް) ރުފިޔާ ހަމައެކަނި ފިކްސްޑް މުސާރައިގެ ގޮތުގައި އޮވެއެވެ. ޑްރާފްޓިން ކޮމެޓީގެ ކޮންމެ އިށީނުމަކަށް 500 (ފަސްސަތޭކަ) ރުފިޔާއާއި އެހެން ކޮމެޓީތަކުގައި ހިމެނޭ ކޮންމެ މީހަކަށް ޖަލްސާއަކަށް 100 (ސަތޭކަ) ރުފިޔާ އޮވެއެވެ. އަދި މީގެ އިތުރަށް ކޮންމެ މެންބަރަކަށް ލިވިންގް އެލަވަންސަށް މަހަކަށް 15000 (ފަނަރަހާސް) ރުފިޔާ އަކާއި ކެންޕޭނަށް އެއަތޮޅަކަށް އަހަރަކު އެއްފަހަރު އެއްދަތުރަށްވާ ފައިސާދެއެވެ. އަދި ބޭހަށް އަހަރަކު އެއްފަހަރު ސިންގަޕޫރަށް ނުވަތަ އެހެންގައުމަކަށް ދިއުމަށް ޓިކެޓާއި 500 (ފަސްސަތޭކަ) ޔޫއެސް ޑޮލަރ ދައުލަތުން އެހީއެއްގެ ގޮތުގައި އޮވެއެވެ. މިހުރިހާ އެއްޗެއް އެއްކޮށްލީމާ މިއީ ބައިވަރު ފައިސާއެވެ. އާދެ! މިފަދަ އަގުބޮޑު ގަވާއިދެއްގެ ހުރުމަތް އެންމެފުރަތަމަ ކަނޑާލެއްވީ، ބޮޑުމަހިލީހުގެ ރައީސް އޮނަރަބްލް އައްބާސް އިބްރާހީމެވެ. ގަވާއިދު ފާސްވިފަހުން، އިދާރީކޮމެޓީގެ މަޝްވަރާއެއް ނެތި، އަމިއްލަފުޅަށް އެޖެންޑާ އެގޮތްމިގޮތަށް ބަދަލު ކުރައްވައިފިއެވެ. ގަވާއިދުގެ އެތައްމާއްދާއަކާ ސީދާކޮށާއި ނުސީދާކޮށް ޚިލާފުވެ ވަޑައިގެން ފިއެވެ. ގަވާއިދު ބުނާގޮތާޚިލާފަށް، ޖަލްސާބޭއްވުމުގެ ކަންތައްވަނީ ގެންދަވާފައެވެ. އެތައް ފަހަރެއްގެ މަތިން މަޖިލީހުގެ ރައީސްވަނީ، މަޖިލީހުގެ ހިންގާ ގަވާއިދާ ޚިލާފަށް އަމަލު ކުރައްވާފައެވެ. އަދި އެމަނިކުފާނު މަޖިލީހުގެ ރައީސްކަމަށް ހޮވިވަޑައިގެން ފައިވާގޮތަކީ ވެސް ގިނަމެންބަރުން ގަބޫލުކުރައްވާ ގޮތެއްނޫނެވެ. ހޮވިވަޑައި ގެންފައިވަނީ، ގާނޫނު އަސާސީއާ މުޅިން ޚިލާފަށެވެ. ގާނޫނު އަސާސީ މާނަކުރުމުގައި ބޮޑުއޮޅުވާލުން ގަނޑެއް ގެންގުޅެގެންނެވެ. ރައީސް މައުމޫނު ސަތާރައަހަރު ދުވަހުން ހެއްދެވި މަޝްހޫރު ގާނޫނު އަސާސީ ކަމުގައިވާ “ބޮޑުގާނޫނު އަސާސީ” ގެ 133 ވަނަ މާއްދާވެގެން ދިޔައީ ތާކުންތާކުނުޖެހޭ ބޭކާރު މާއްދާއަކަށެވެ. މިމާއްދާ ބުނަނީ، ސިއްރުވޯޓެއް ނެގުމަށެވެ. ފަހެ، ދަންނާށެވެ! މިމާއްދާގައި ބުނަނީ، މިގޮތަށެވެ. “ގާނޫނު އަސާސީއާއި ގާނޫނުގައި ކަނޑައެޅިފައިވާ އިންތިޚާބު ތަކާއި އާންމުވޯޓު ތަކުގައި، ނަގަންވާނީ ސިއްރު ވޯޓެކެވެ.” މިއީ ވަރަށް ސާފު އިބާރާތެކެވެ. އެއްވެސް އޮޅުމެއްނެތި މާނަވަރަށް ސާފެވެ. އެހެނަސް ބޮޑު މަޖިލީހުގެ ވަގުތީ ރިޔާސަތުން މިކަންކުރަން އުޅުނީ، އަތްހިއްލައިގެން ނަގާ، ހާމަވޯޓެއްގެ ގޮތުގައި މިވޯޓު ނަގާށެވެ. ފަހެ، މިކަމަކީ، ވަރަށް ގިނަމެނަބަރުން ދެކޮޅުހެދި ކަމެކެވެ. އަޅުގަނޑަކީ، މިކަމާ ދެކޮޅުހެދި މެންބަރުންގެ ތެރޭގައި އިސްކޮށްހުރި މީހެކެވެ. ގަދަޔަށް އަޑުއުފުލި މީހެކެވެ. އަދި އެވަރުން ނުފުދިގެން، މިމާއްދާ މިގޮތަށް މާނަކޮށްގެން މިމައްސަލަ ކޯޓަށް ވެއްދީ އަޅުގަނޑާއި އިތުރު ދެމެންބަރުން ވެގެންނެވެ. އިތުރުއެހެން އެކަކާވެސް މަޝްވަރާ ކުރުމެއް ނެތިއެވެ. މިކަން ވެގެންދިޔައީ ރަނގަޅު ފާލަކަށެވެ. ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ރައީސް ކަމުން ހަމީދު ބުރައިގެން ދިޔައީ މިކަމުގައެވެ. އަދި އަޅުގަނޑުމެން އެވަގުތުގައި ތިބެންޖެހުނީ ދޫނިދޫ ޖަލުގައެވެ. ކޮންމެއަކަސް ދިވެހި ގައުމަށާއި ދިވެހި ރައްޔިތުންނަށް މިކަމުގެ ފުރިހަމަ ފައިދާކުރިއެވެ. އާދެ! ބޮޑުމަޖިލީހުގައި މަޖިލިސްރޯގާ އަށަގަންނަން ފެށުނު ހިސާބަކީ މިއީއެވެ.

ފަހެ، ދަންނާށެވެ! ފާސްކޮށްފައި މިވާއަގުބޮޑު ގަވާއިދުގައި ބުނާގޮތުން ވޯޓްލާން ޖެހެނީ، ވަކިވަކިން މެންބަރުންނާ ސުވާލުކޮށްގެން ވޯޓުނެގުމަށް ފާސްނުކުރާހާ ހިނދަކު، އިލެކްޓްރޯނިކް ވޯޓިންގ ސިސްޓަމް މެދުވެރިކޮށެވެ. މިގޮތުގެ މަތިންނަގާ ވޯޓުނެގުމުގައި ޖަލްސާގެ ހާޒިރީއާއި ހާޒިރުވިކޮންމެ މެންބަރެއްގެ ނަމާއި އެމެންބަރަކު ވޯޓުދިނީ މައްސަލައެއް ފާސްކުރުމަށް ފެންނަކަމަށް ކަމުގައިކަން ނުވަތަ ނުފެންނަ ކަމެއްކަމުގައި ކަން ނުވަތަ އެމެންބަރަކު ވަކިގޮތަކަށް ވޯޓުދޭން ބޭނުންނުވާކަން މަޖިލީހުގެ މެންބަރުންނަށް ސްކްރީނަކުން ފެންނަން ހުންނަގޮތަށް ހަމަޖައްސަން ޖެހެއެވެ. އާދެ! ކަނޑައެޅިގެން މިގޮތަށްނަގާ ވޯޓަކީ ސިއްރުވޯޓަކަށް ނުވާނެއެވެ. މިއީ އަތްމައްޗަށް ހިއްލައިގެން ނަގާވޯޓެކޭ އެއްގޮތަށްނެގޭ ވޯޓެކެވެ. ފަހެ، ހާމަވޯޓެކެވެ. ހަމައެކަނި ވާގޮތަކީ ނަތީޖާނެރުން އަވަސްވަނީއެވެ. ވަގުތު ސަލާމަތް ކުރެވެނީއެވެ. ރިޔާސަތަށް ވޯޓުދޭމީހާ އެނގޭގޮތަށް ދެވޭވޯޓަކީ، ސިއްރުވޯޓަކަށް ނުބެލެވޭނެ ވޯޓެއްކަން ކަށަވަރެވެ. ފަހެ، ގޮތްނޭގޭރޯގާގެ އަސަރު ދުވަހުންދުވަހަށް މިދަނީ، އަށަގަންނަ މުންނެވެ. މަޖިލީހުގެ ތެރޭގައި ޖަރާސީމުތައް ފެތުރެމުންނެވެ.

އާދެ! ހާމަވޯޓެއްގެ ގޮތުގައި މިކަންމިގޮތަށް ބާއްވަން ޖެހުނީ، އަމިއްލަ އެދުންތަކެއް އެކުލެވޭތީކަން ކަށަވަރެވެ. މަޖިލީހުގެ ރައީސާއި ގައުމުގެ ރައީސާ ދެމެދު އޮންނަ އަމިއްލަގުޅުމެއްގެ ސަބަބުން އަމިއްލަ މަސްލަހަތު، ގައުމީ މަސްލަހަތަށް ވުރެ އިސްކުރާތީއެވެ. ހާމަވޯޓު ނެގޭގޮތަށް ހަމަޖެއްސުމަށް ޓަކައި ބެލްޖިއަމް ގައި އުފައްދާފައިވާ ކޮންފަރެންސް ސިސްޓަމެއް ވަރަށް އަގުބޮޑުކޮށްގަނެ މިހާރުވަނީ މަޖިލިސްކުރާގޭގައި ބަހައްޓާ ފައެވެ. އާދެ! މަޖިލީހުގެ ރައީސް ހޮވިވޯޓު ސިއްރުވޯޓެއްގެ ގޮތުގައި ނުހެއްދެވީވެސް ކަނޑައެޅިގެން މިބޭނުމުގައި ކަންކަށަވަރެވެ. ޔަގީނެވެ. ފަހެ، ސިއްރުވޯޓެއް ލައިފިއްޔާ ސަރުކާރުން ހޮވުމަށް، ރައީސް މައުމޫނު އަންގަވާފައިވާ އައްބާސްގެ ނަންފުޅެއް ނުހޮވޭނެކަން ސަރުކާރަށާއި ރައީސް މައުމޫނަށް ޔަގީންވާތީއެވެ. ބޮޑެތި ލޯނުތައްދީ ފައިސާއާއި ނުފޫޒުފޯރުވޭނެ ގޮތްތައް ހަމަޖައްސައި ދީފައި ތިއްބެވި މެންބަރުންނަށް ހާމަވޯޓެއްގައި ސަރުކާރު ނުރުހޭގޮތަކަށް ވޯޓުދެއްވާކަށް ނުކެރޭނެކަން ރައީސުލް ޖުމްހޫރިއްޔާއަށް ކަށަވަރުވާތީ، މިގޮތަށް މިކަންތައް ކުރުވާފައި ވަނީއެވެ. ފަހެ، މިއީ މީސްމީހުން އަޅުވެތިކުރުމެވެ. ދަށުލުމެވެ. އަދި މިވަރުން ނުފުދިގެން މިހާރުހުންނަނީ، މަޖިލިސް ކުރާގޭގައި ސިކިއުރިޓީ ކެމެރާތަކެއް ހަރުކޮށްފައެވެ. ޗެންބަރުތެރޭގައި ވަރަށް ކުޅަދާނަ ވައްތަރުގެ 4 ކެމެރާ ހަތަރުކަނަށް ވާގޮތަށް މުޅިޗެންބަރުން ހުރިހާހިސާބެއް ފެންނަގޮތަށް ހަރުކޮށްފައި ހުރެއެވެ. ވަށައިގެން މަގުމަތީގައިވެސް ކެމެރާ ހަރުކޮށްފައި ހުރެއެވެ. މިފަދަބޮޑު ޚަރަދެއް މިކަމަށްކޮށްގެން ކުރަން ބޭނުންވާ ކަމަކީ، މެންބަރުންގެ އަމަލުތަކަށް ފާރަލުމާއި ޖާސޫސު ކުރުމެވެ. އަސްލު މަސައްކަތް ކަމުގައިވާ ތަން، ބެލެހެއްޓުން ދަނީ ދެވަނަ ދަރަޖައަށެވެ. 2006 ވަނަ އަހަރަށް ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިސް ހުޅުވި ޖަލްސާއަށް ރައީސުލް ޖުމްހޫރިއްޔާ މައުމޫން އަބްދުލް ގައްޔޫމު ހާޒިރުވެވަޑައި ގެންނެވީ، ވަރަށް ޖެހިލުންވެ ބިރުން ހުންނަވައި ގެންނެވެ. ސަލާމަތީ ކަންތައްތަކަށް ކޮށްފައިވާ ބޮޑުޚަރަދު ރަނގަޅަށް އެނގޭނީ ހިސާބުކޮށް އަގުވަޒަން ކޮށްލީމައެވެ. އެކިއެކި ކުރިއަރާފައިވާ އިލެކްޓްރޯނިކްސް ސާމާނުތަކާއި އޭތިމީތި، ކުލަހެދުމުގައި ތިބޭސިފައިން ގެންގުޅެއެވެ. ހުރިހާ ކަމެއްގެ އަމާޒު ހުއްޓިފައިވަނީ، ރައީސް މައުމޫނަށެވެ. ރަތްދޫލަ މުޅިހިސާބުގައި ފެތުރިއެވެ. އެތައް ދުންބަޑިއެއް ވަޔަށް، ފަޒާއަށް، ޖައްވަށް ޖެއްސެވެ. ނަސީބަކުން މިފަހަރު އެކަންކުރީ، މަޖިލިސް ކުރާގޭގެ އިރުންބޭރުގައި އޮންނަ ރަތްމައިދާނުން ދުރުގައެވެ. މީހުންދިރި އުޅޭގެތަކާ ދުރުގައެވެ. ކައިރިގެތަކުގެ މީހުންނަށް އެކަމުން ހިތްހަމަޖެހުން ލިބުނެވެ. މިކަމުގެ ނޮހޮރުއްޕާނުން މީގެކުރިން އެތައްގެއެއްގެ ފާރުތަކުގައި ރެނދުއަޅާއި މަޖިލިސް ކުރާގޭގެ ފުރާޅުން ފެންލީކުވުން ހިމެނިގެން ދިޔައެވެ. އެފަހަރު ދުންބަޑިޖަހާ ނިމުނުއިރު އެއްގެއެއްގެ ފެންމޯޓަރުހުރީ ބައިންދާފައި އިންތަނުން ކަހާލައިގެން ދެއިންޗިދުރަށް ކެހިގެން ގޮސްފައެވެ. މިއީ އެއްވެސް ގާނޫނެއް ގަވާއިދެއްގެ ދަށުން ކުރައްވާ ކަމެއްނޫނެވެ. ހަމަރައީސް މައުމޫނުގެ އަމިއްލަ ހައިބަތު ދެއްކުމަށާއި މީހުން ބިރުގަންނަ ވައިގެން އެކިކަންތައްތައް ހިންގުމަށް ކުރާކަންތަކެވެ. ފަހެ، މިއީ ރައްޔިތުން އަޅުވެތި ކުރުވުމުގެ ކަންކަމާއި ބާވަތްތަކެވެ. އަދި މިދަންނަވާލެވުނީ، ރައީސް މައުމޫނު ސަރުކާރުގެ ހައިބަތު އިތުރުކުރުމަށް ކުރާބޮޑެތި ޚަރަދުތަކުގެ ތެރެއިން މަދުމިންވަރެކެވެ. މިހުރިހާ ކަމަކީ، ރައީސް މައުމޫނުގެ ސަރުކާރު ވީހާގިނަދުވަހަކު ދެމެހެއްޓުމަށް ކުރާބުރަ މަސައްކަތެވެ. އެއްގޮތަކަށް ވެސް ރައްޔިތުންގެ ހިތްހަމަ ޖެހުމާއި ގައުމުގެ ސިޔާދަތު ދެމެހެއްޓުމަށް ކުރައްވާ ކަންތައްތަކެއް ނޫނެވެ. ރައްޔިތުންގެ ޚާއްސަ މަޖިލީހުގައި މަޖިލިސް ރޯގާގެ ވިހަގަދަ ޖަރާސީމުތައް ރައްޔިތުންގެ ގެއިންބޭރުވެގެން ފެތުރިގަންނަ ހާލަތެއް މެދުވެރި ވެއްޖެނަމަ، ބޮޑުމާސިންގާ ވަބާއަކަށް ވެގެންދާނެކަމީ، އެއްވެސް ޝައްކެއް ވަސްވާހެއް އޮތްކަމެއް ނޫނެވެ. އާދެ! ﷲ އަޅަމެން މިފަދަ ނުރައްކާތެރި ރޯގާތަކުން ސަލާމަތް ކުރައްވާށިއެވެ! އާމީން!